مراقبت های سه ماهه دوم بارداری چیست ؟ مراقبت های دوران بارداری در سه ماهه دوم به اندازه سه ماهه اول بارداری دارای اهمیت است. زیرا در این دوران سیستم عصبی، مغز، گوش، چشم و … در جنین تکامل می‌یابند. تغذیه مناسب، دریافت مکمل‌های بارداری در صورت نیاز و انجام آزمایش‌ها و پایش‌های مخصوص سه ماهه دوم بارداری برای تولد فرزندی سالم و باهوش و حفظ سلامتی مادر ضروری است.
یک بارداری طبیعی در حدود 9 ماه به طول می‌انجامد که این دوران توسط مشاوران سلامت به سه دوره سه ماهه تقسیم می‌شود. مشاوران معمولا از دوره زمانی سه ماهه یا هفتگی به‌جای ماه استفاده می‌کنند. سه ماهه دوم بارداری از هفته چهاردهم آغاز شده و تا هفته بیست و هشتم ادامه می‌یابد.
مراقبتهای دوران بارداری دارای اهمیت فراوانی هستند. از این رو فیتولند در سه مقاله مجزا مراقبتهای دوران بارداری در سه ماهه اول، مراقبت های بارداری در سه ماهه دوم و مراقبتهای بارداری در سه ماهه سوم به بیان نکات مهم و کلیدی در این زمینه پرداخته است.
فیتولند به مادران باردار توصیه می‌کند به منظور داشتن یک بارداری ایمن حتما به مراقبتهای دوران بارداری در سه ماهه دوم توجه داشته باشند. در ادامه برخی نکات مهم در این رابطه ارائه می‌شود.
مشاورههای مستمر برای مراقبت های سه ماهه دوم بارداری
ضروری است که مادر در سه ماه دوم بارداری هر ماه به مشاور خود (پزشک یا ماما) مراجعه کند. این مراجعات کوتاه اما بسیار مهم هستند.
بهتر است همسر یا شخص سومی در جلسات مراقبت های دوران بارداری در سه ماه دوم همراه مادر باشد. مشاورههای مراقبت های دوران بارداری در 3 ماهه دوم بارداری زمان خوبی برای صحبت درباره موارد زیر هستند:
علائم شایع بارداری مانند خستگی، سوزش سر دل، واریس و سایر مشکلات رایج
کمردرد و سایر دردهای ایجاد شده در دوران بارداری
مشاور در طی جلسات مراقبتهای سه ماهه دوم بارداری به کمک برخی اقدامات به پایش سلامتی مادر و جنین می‌پردازد. این اقدامات عبارتند از:
اندازه‌گیری وزن مادر
اندازه‌گیری دور شکم برای بررسی اینکه آیا رشد جنین به میزان مورد انتظار بوده است یا خیر.
بررسی فشار خون مادر
بررسی یک نمونه ادرار مادر به جهت تعیین میزان قند یا پروتئین موجود در آن. از این طریق وجود دیابت بارداری یا فشارخون بالا در دوران بارداری بررسی می‌شود.
پس از پایان هر جلسه دکتر یا ماما تغییراتی را که انتظار می‌رود تا مراجعه بعدی برای مادر اتفاق بیفتد؛ توضیح می‌دهد. لازم است مادر در صورت داشتن هر نوع نگرانی یا مشکل؛ آن‌را با مشاور خود درمیان بگذارد. حتی اگر این مشکلات خیلی مهم نیستند یا با بارداری او ارتباطی ندارند؛ بهتر است آن‌ها را بیان کند.
تست‌های آزمایشگاهی برای مراقبت های سه ماهه دوم بارداری
برخی آزمایش‌ها در دوران بارداری به منظور تشخیص بیماری‌های شایع دوران بارداری ضروری است. فیتولند در زیر به معرفی آزمایش‌های مهم مراقبت از مادر و جنین در سه ماهه دوم بارداری می‌پردازد.
آزمایش هموگلوبین
آزمایش هموگلوبین اندازه‌گیری میزان گلبول‌های قرمز در خون مادر است. میزان بسیار پایین گلبول قرمز، می‌تواند نشانه ابتلا به کم‌خونی فقر آهن در بارداری باشد. این مسئله مشکلی رایج در بارداری است که به‌سادگی قابل درمان می‌باشد.
آزمایش تحمل گلوکز
دیابت بارداری نوعی از دیابت است که در دوران بارداری اتفاق می‌افتد.آزمایش تحمل گلوکز شامل بررسی علائمی است که می‌توانند نشان‌دهنده دیابت بارداری باشند. در این آزمایش دکتر به مادر مایعی شیرین برای نوشیدن می‌دهد. یک ساعت بعد، مقداری خون از مادر گرفته شده و میزان قند در آن بررسی می‌شود. اگر نتیجه طبیعی نبود؛ از مادر یک آزمایش تحمل گلوکز طولانی‌تر گرفته خواهد شد.
انجام آزمایش قند به منظور مراقبتهای دوران بارداری در سه ماهه دوم ضروری است. زیرا در صورت ابتلای مادر به دیابت بارداری عوامل خطرساز زیادی از جمله زایمان زودرس و … سلامتی او و جنین را تهدید می‌کند.
سنجش آنتی بادی
در صورتی‌که RH خونی مادر منفی باشد؛ آزمایش سنجش آنتی‌بادی انجام می‌گردد. اگر ناسازگاری خونی میان مادر و جنین وجود داشته باشد؛ به این معنی که جنین دارای RH خونی مثبت و مادر دارای RH خونی منفی باشد؛ بدن مادر می‌تواند آنتی‌بادی‌هایی علیه فاکتور RH ایجاد کند. این آنتی‌بادی‌ها می‌تواند به سلول‌های قرمز جنین آسیب بزنند.
بنابراین اگر RH خونی مادر منفی و RH جنین مثبت باشد؛ به احتمال زیاد در حدود هفته 28 بارداری، او به تزریق آمپول «رُگام» نیاز خواهد داشت. تزریق این آمپول برای جلوگیری از تولید آنتی‌بادی‌هایی است که می‌توانند سلول‌های خونی نوزاد را از بین ببرند.
نقش سونوگرافی در مراقبت های سه ماهه دوم بارداری
مادر حدودا در هفته 20 بارداری به سونوگرافی نیاز دارد. سونوگرافی روشی ساده و بدون درد است که در آن از یک وسیله فرستنده امواج صوتی استفاده می‌شود. با قرار دادن این وسیله بر روی شکم مادر، امواج صوتی امکان دیدن جنین را به پزشک یا ماما می‌دهند. از سونوگرافی معمولا برای بررسی آناتومی جنین استفاده می‌شود. قلب، کلیه‌ها، دست و پا و سایر ساختارهای بدن به وسیله آن قابل مشاهده و ارزیابی هستند.
در سه ماهه دوم بارداری با استفاده از سونوگرافی می‌توان ناهنجاری‌های مادرزادی یا نقایص هنگام تولد را در نیمی از موارد تشخیص داد. همچنین برای تعیین جنسیت کودک نیز استفاده می‌شود. لازم است مادر قبل از انجام سونوگرافی، در مورد اینکه آیا می‌خواهد این اطلاعات را بداند یا خیر، تصمیم بگیرد و این نکته را با فردی که قرار است او را معاینه کند درمیان بگذارد.
آزمایش‌های ژنتیکی از جمله آزمایشات سه ماهه دوم بارداری
فیتولند به تمامی مادران باردار توصیه می‌کند که جهت بررسی نقص‌های مادرزادی و مشکلات ژنتیکی مانند سندرم داون، نقص در مغز یا ستون فقرات، آزمایش‌های ژنتیکی را به منظور مراقبتهای دوران بارداری در سه ماهه دوم انجام دهند. در هر صورت انجام آزمایشات ژنتیکی در موارد زیر با نظر پزشک ضروری است:
اگر دکتر شما باور دارد که شما به آزمایش ژنتیکی نیاز دارید؛ راجع به اینکه کدام نوع آزمایش برای شما بهترین است با او مشورت کنید.
حتما راجع به اینکه چه نتایجی می‌تواند برای شما و فرزندتان معنی‌دار باشد، سوال کنید.
یک مشاور ژنتیک می‌تواند شما را در مورد خطرات و نتایج آزمایش‌ها راهنمایی کند.
امروزه انتخاب‌های بسیاری برای آزمایش‌های ژنتیک وجود دارد. با توجه به شرایط شما، برخی از این آزمایش‌ها برای سلامت فرزندتان مناسب‌تر هستند.
جنین برخی مادران در معرض خطر بیشتری برای داشتن مشکلات ژنتیکی حین تولد هستند. بنابراین ضروری است که کلیه مادران با شرایط زیر جهت مراقبت دوران بارداری در سه ماهه دوم به صورت ماهانه به پزشک یا مشاور خود مراجعه کنند.
زنانی که در بارداری‌های قبلی دارای جنینی با مشکلات ژنتیکی بوده‌اند.
زنان با سن 35 سال یا بیشتر.
زنانی که دارای سابقه فامیلی قوی در تولدهای دارای نقص هستند.
اکثر آزمایش‌های ژنتیکی در سه ماهه اول بارداری انجام می‌شوند. با این‌حال برخی از آزمایش‌ها مختص به سه ماهه دوم بارداری است یا به صورت مشترک در سه ماهه اول و دوم انجام می‌شوند.
آزمایش «غربالگری چهارگانه» به منظور تشخیص وجود برخی مشکلات و بیماری‌های خاص در جنین انجام می‌شود. برای انجام این آزمایش نمونه خون مادر گرفته شده و به آزمایشگاه ارسال می‌شود. آزمایش غربالگری چهارگانه بهتر است در مراقبتهای سه ماهه اول بارداری گنجانده شود.
- این آزمایش معمولا در بین هفته 15 تا 22 بارداری انجام می‌شود؛ اما اگر بین هفته 16 تا 18 صورت گیرد نتایج دقیق‌تری خواهد داشت.
- نتیجه این آزمایش نمی‌تواند وجود مشکل یا بیماری را مشخص کند؛ بلکه جهت تشخصیص این مسئله که آیا آزمایش‌های بیشتری نیاز هست یا خیر به پزشک یا ماما کمک می‌کند.
آزمایش «آمینوسنتز» در اوایل 3 ماه دوم بارداری انجام می‌شود و از دقیق‌ترین تکنیک‌های پزشکی تشخیص پیش از تولد است. مسئول آزمایش، سوزنی را از طریق شکم وارد کیسه آمنیوتیک که کیسه‌‌‌ای پر شده از مایع و محل رشد جنین است؛ می‌کند. مقدار کمی از این مایع بیرون کشیده شده و به آزمایشگاه ارسال می‌شود.
سخن پایانی
مراقبتهای دوران بارداری در سه ماهه دوم بسیار مهم هستند و در جلوگیری از تولد جنین دارای بیماری‌های مادرزادی مانند سندرم داون، اختلالات متابولیک و سندرم ترنر موثر می‌باشد. مادران بارداری که سه ماهه دوم بارداری خود را طی می‌کنند در صورت مواجه شدن با هریک از موارد زیر؛ باید سریعا به پزشک یا مشاور خود مراجعه کنند:
مادر دچار هرگونه علامت یا نشانه غیر طبیعی شود.
مادر نیازمند دریافت هرگونه داروی شیمیایی، گیاهی یا مکمل شود.
در صورت داشتن هرگونه خونریزی
میزان ترشح یا ترشح بودار در مادر افزایش یابد.
مادر دچار تب، لرز یا درد هنگام دفع ادرار شود.
مادر دارای گرفتگی عضلانی متوسط تا شدید بوده یا درد شکمی خفیف داشته باشد.
هرسوال یا نگرانی که مادر درباره سلامت خود یا شرایط بارداری داشته باشد.
منابع :
PN:0274
مقاله کامل و خوبی بود. لطفا از این دست مقالات بیشتر بذارین. ممنون
خیلی خیلی مقاله مفیدی بود