در برنامه درمان کبد چرب با رژیم غذایی مصرف برخی مواد غذایی مفید توصیه می‌شود. پروتئین، فیبر و چربی‌های سالم در برنامه رژیم درمانی کبد چرب نقش مهمی ایفا می‌کنند. پرهیز از مصرف الکل و انجام تمرینات ورزشی در بهترین برنامه درمان کبد چرب توصیه می‌گردد. به طور کلی کاهش وزن و چربی بدن به بهبود این بیماری کمک می‌کند.

بدن برای تأمین انرژی و حفظ دمای مناسب، چربی ذخیره می‌کند. کبد نیز تا حدی از چربی تشکیل شده است. اگر چربی در این عضو بیش از حد استاندارد افزایش یابد، مبتلا به بیماری کبد چرب خواهیم شد. بنابراین برای درمان کبد چرب مصرف محصولات سالم و طبیعی بسیار حائز اهمیت هستند.

” بیماری کبد چرب متأثر از الکل ” و یا ” کبد چرب غیرالکلی ” دو نوع گوناگون این بیماری هستند. با این حال ممکن است بارداری نیز منجر به بروز بیماری کبد چرب شود. اما با سم‌زدایی و تولید مواد صفرایی برای سیستم گوارش، می‌توان از این آسیب اجتناب نمود. عدم درمان کبد چرب سبب می‌شود تا بدن در معرض خطر ابتلا به سایر بیماری‌ها نیز قرار گیرد.

بهترین برنامه برای درمان کبد چرب ترکیبی از ورزش و تغذیه سالم است. انجام تمرینات بدنسازی به طور منظم طی هفته بسیار کمک کننده خواهد بود. با این حال، ممکن است برخی از افراد برای معالجه نیاز به پزشک داشته باشند. در ادامه به برخی مواد غذایی مناسب و مضر در برنامه رژیم غذایی کبد چرب اشاره می‌کنیم.

مواد غذایی مناسب برای درمان بیماری کبد چرب

کاهش وزن اصولی نقش به سزایی در بهبود این بیماری دارد. بدین منظور کاهش دریافت کالری، افزایش مصرف فیبر و غذاهای طبیعی اهمیت دارد. مصرف غذاهای دارای کربوهیدرات پیچیده، فیبر و پروتئین منجر به احساس سیری بیشتری می‌شود. همچنین مصرف مواد غذایی کاهش دهنده التهاب و ترمیم سلولی نیز توصیه می‌گردد.

در ادامه مصرف مواد غذایی مفید برای برنامه درمان کبد چرب معرفی می‌شوند.

سیر

سیر در پخت انواع غذاها کاربرد فراوانی دارد. مصرف این محصول سالم منجر به افزایش سلامت بدن می‌شود. بررسی‌ها نشان می‌دهند مکمل‌ پودر سیر به کاهش وزن بدن و چربی در مبتلایان به کبد چرب کمک می‌کند.

اسیدهای چرب امگا 3

تحقیقی بر روی افراد مبتلا به بیماری کبد چرب غیرالکلی انجام شد. نتایج نشان‌دهنده بهبود سطح چربی و چگالی بالای “لیپوپروتئین سطح کلسترول خون (HDL)” در این افراد بود. بررسی‌های بیشتری برای تائید این یافته نیاز است. اما به طور کلی مصرف اسیدهای چرب امگا 3 در برنامه درمان کبد چرب ضروری است.

مواد غذایی زیر سرشار از چربی‌های مفید است. آن‌ها را در برنامه غذایی خود بگنجانید:

گردو

ساردین

دانه کتان

ماهی سالمون

قهوه

از فواید نوشیدن قهوه در بهترین برنامه درمان کبد چرب غافل نشوید. این نوشیدنی منجر به افزایش انرژی می‌شود. بر پایه مطالعات، قهوه بدون کافئین باعث کاهش التهاب و آسیب‌های کبدی می‌شود. همچنین سوخت‌وساز بدن را نیز افزایش می‌دهد.

کلم بروکلی

کلم بروکلی را در برنامه رژیم درمانی کبد چرب نباید نادیده گرفت. کلم بروکلی سرشار از فیبر و مواد مغذی نظیر پروتئین و کلسیم است. از این رو آن را سلطان سبزیجات می‌نامند.

خوردن انواع سبزیجات برای افراد مبتلا به بیماری کبد چرب مفید است. با این حال تأکید بیشتر، بر مصرف کلم بروکلی می‌باشد. مطالعات نشان می‌دهند مصرف طولانی مدت کلم بروکلی به جلوگیری از ایجاد چربی در کبد  منجر می‌شود.

چای سبز

این گیاه دارویی به کاهش چربی خون و چربی کل بدن کمک می‌کند. طبق نتایج مطالعات مصرف روزانه 5 تا 10 فنجان چای سبز مؤثر است. همچنین این نوشیدنی، حاوی آنتی‌اکسیدان “کاتچین” می‌باشد. این ماده در بهبود عارضه کبد چرب، نقش مهمی ایفا می‌کند. بنابراین چای سبز را در برنامه غذایی برای کبد چرب قرار دهید.

گردو

مصرف گردو در برنامه درمانی کبد چرب برای مبتلایان به کبد چرب مفید است. به‌ طورکلی آجیل‌ها فواید بسیار زیادی دارند. مغز گردو نیز حاوی میزان بالایی از اسید چرب امگا 3 است. تحقیقی بر روی افراد مبتلا به بیماری کبد چرب غیرالکلی انجام شد. نتایج نشان داد مصرف گردو با بهبود عملکرد کبد در این بیماران همراه است.

مغزیجات آجیلی منبعی غنی از چربی‌های غیراشباع، پروتئین، ویتامین و فیبر هستند. از این رو مصرف آجیل به میزان مناسب‌ در برنامه درمان کبد چرب توصیه می‌شود. روزانه ۵ عدد بادام، ۵ عدد فندق و ۳ عدد پسته برای مبتلایان به کبدچرب توصیه می‌شود.

پروتئین سویا و پروتئین آب پنیر (وی)

بررسی‌ها نشان دادند، مصرف این دو پروتئین منجر به کاهش چربی می‌شود. طی تحقیقی، بانوان چاق روزانه به مدت چهار هفته، 60 گرم پروتئین وی مصرف نمودند. چربی کبد این افراد 20 درصد کاهش داشت. پروتئین سویا نیز حاوی آنتی‌اکسیدان‌هایی به نام “ایزوفلاون” است. این ماده منجر به بهبود حساسیت به انسولین و کاهش سطح چربی در بدن می‌گردد.

رژیم مدیترانه ای برای درمان کبد جرب

رژیم مدیترانه‌ای به عنوان یک برنامه رژیم درمانی کبد چرب نیز شناخته می‌شود. بسیاری از متخصصان برای جلوگیری از ابتلا به بیماری و حفظ سلامتی این رژیم را توصیه می‌نمایند. در این روش تأکید بر مصرف میوه‌ها، سبزیجات و غلات غنی است. لبنیات و گوشت نیز به میزان کمتری مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین مصرف محصولات تازه، چربی‌ها و روغن‌های سالم در این رژیم پیشنهاد می‌شود.

رژیم مدیترانه‌ای به معنای غذا خوردن به روش مردم منطقه مدیترانه و به طور سنتی آن منطقه می‌باشد. در بهترین برنامه درمان کبد چرب مصرف غلات، حبوبات و برخی چربی‌ها و ماهی‌های سالم نیز توصیه می‌شود.

چارچوب کلی رژیم مدیترانه‌ای

این دستورالعمل‌ها عبارتند از:

مصرف تعداد محدودی تخم‌مرغ

مصرف مقدار کمی گوشت سفید و گوشت قرمز

چربی‌های سالم مانند آجیل، انواع دانه‌ها و روغن‌زیتون

مصرف طیف وسیعی از سبزیجات، میوه‌ها و غلات غنی

مصرف مقادیری از لبنیات و ماهی در حد متوسط (نه کم و نه زیاد)

رژیم مدیترانه‌ای درصد بالایی چربی دارد. بیش از نیمی از کالری‌های موجود در چربی، از چربی‌های اشباع نشده، مانند روغن‌زیتون تامین می‌شود. این رژیم ممکن است برای افرادی که نیاز به محدود کردن مصرف چربی دارند، مناسب نباشد.

این رژیم به عنوان برنامه رژیم غذایی مناسب برای درمان کبد چرب، تأکید بر مصرف غذاهای گیاهی دارد. افراد پیرو این روش تغذیه‌ای معمولاً غذاها را با چربی‌های سالم طبخ می‌کنند. همچنین ادویه‌های معطری اضافه می‌نمایند. وعده‌های غذایی می‌تواند شامل بخش‌های کمی از ماهی‌، گوشت یا تخم‌مرغ باشد. آب و آب گازدار نیز از نوشیدنی‌های معمول در این رژیم هستند.

از مصرف غذاهای زیر در رژیم مدیترانه‌ای، اجتناب نمایید:

غذاهای فرآوری یا بسته‌بندی شده

روغن‌های فرآوری شده، مانند روغن کانولا و روغن سویا

غذاهایی با قند اضافه شده، مانند شیرینی، سودا و آب نبات

غلات فرآوری شده مانند نان و ماکارونی سفید و خمیر پیتزا حاوی آرد سفید

گوشت‌های مورد استفاده در اغذیه‌فروشی‌ها، هات‌داگ و سایر گوشت‌های فرآوری شده

برخی فواید رژیم مدیترانه‌ای به عنوان بهترین برنامه درمان کبد چرب عبارت است از:

کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی

شواهد نشان می‌دهد که رژیم مدیترانه‌ای، خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی را کاهش می‌دهد. مطالعه‌ای به مدت 5 سال، دو رژیم مدیترانه‌ای را با رژیم کنترل کالری مورد مقایسه قرار داد. رژیم مدیترانه‌ای خطر ابتلا به سکته، حمله قلبی و مرگ را حدود 30 درصد کاهش داده است. با این وجود همچنان به تحقیقات بیشتری نیاز داریم.

بهبود کیفیت خواب

تحقیقات حاکی از آن است که پایبندی به رژیم مدیترانه‌ای، بهبود کیفیت خواب سالمندان را به دنبال دارد.  البته به نظر نمی‌رسد این رژیم بر کیفیت خواب افراد جوان تاثیرگذار باشد.

کاهش وزن

رژیم مدیترانه‌ای که به عنوان یک برنامه درمان کبد چرب نیز شناخته می‌شود؛ سبب کاهش وزن نیز می‌شود. تحقیقی بر روی افرادی با اضافه وزن یا چاقی انجام شد. کاهش وزن بیشتری در افراد با رژیم مدیترانه‌ای، نسبت به رژیم کم‌چرب، مشاهده گردید.

در  برنامه رژیم درمانی کبد چرب ، از مصرف غذاهای زیر پرهیز نمایید

مصرف غذاهای سالم یک نمونه برنامه غذایی برای مبتلایان به کبد چرب است. با این حال، برای افراد مبتلا، مصرف برخی مواد غذایی مضر می‌باشد. از جمله:

شکر (قند) و یا غذاهایی با قند افزوده

از مصرف شکر یا قند بپرهیزید. این مواد باعث بالا رفتن قند خون و افزایش چربی در کبد می‌شوند. آب‌نبات، بستنی و نوشیدنی‌های شیرین مانند نوشابه و آب میوه‌ها شامل شکر افزوده هستند. همچنین غذاهای بسته‌بندی شده، نان‌های فانتزی نیز از این قبیل موارد است. در بهترین برنامه درمان کبد چرب اجتناب از مصرف دیگر قندها مانند فروکتوز و شربت ذرت پیشنهاد می‌شود.

الکل

مصرف الکل شایع‌ترین علت بیماری کبد چرب است. نوشیدنی‌های الکلی بر کبد تأثیر گذاشته و در ایجاد سایر بیماری‌های کبدی مانند سیروز کبدی نقش دارند.

دانه‌های فرآوری شده

در برنامه درمان کبد چرب ، از سیب‌زمینی، حبوبات، گندم و یا غلات غنی‌شده استفاده نمایید. دانه‌های فرآوری شده در نان، ماکارونی و برنج سفید وجود دارد. تولیدکنندگان فیبر موجود در دانه‌های فرآوری شده را جدا می‌کنند. فیبر با تجزیه شدن در بدن، میزان قند خون را نیز بالا می‌برد. مطالعه‌ای بر روی 73 فرد بالغ مبتلا به بیماری کبد چرب غیرالکلی انجام شد. کاهش مصرف دانه‌های فرآوری شده با کاهش خطر ابتلا به سندرم متابولیک همراه بود.

غذاهای سرخ‌شده یا شور

از مصرف غذای سرخ‌شده یا بسیار شور خودداری نمایید. این مواد غذایی منجر به افزایش کالری و افزایش خطر چاقی می‌شوند. چاقی یکی از دلایل عمده بیماری کبد چرب است. اضافه کردن ادویه‌جات، روشی عالی برای طعم دار کردن غذاها به جای استفاده از نمک می‌باشد. همچنین از غذاهای پخته یا بخارپز استفاده کنید.

گوشت

چربی اشباع شده منجر به افزایش چربی موجود در اندام‌های بدن از جمله کبد می‌شود. گوشت گاو، خوک و گوشت‌های مورد استفاده در اغذیه‌فروشی‌ها از بیشترین میزان چربی‌های اشباع برخوردار هستند. در برنامه رژیم درمانی کبد چرب از مصرف این مواد غذایی بپرهیزید.

گوشت‌های بدون چربی، ماهی، توفو و یا دانه‌های سویا جایگزین مناسبی برای گوشت‌های پرچرب هستند. با این حال، ماهی‌های روغنی به دلیل تأمین اسیدهای چرب امگا 3 بهترین انتخاب می‌باشند.

رعایت نکات زیر را در بهترین برنامه درمان کبد چرب فراموش نکنید

مصرف الکل برای کبد سم است.

استفاده از دانه‌های فرآوری شده را محدود کنید.

کلیه شربت‌های ذرت با فروکتوز بالا را حذف نمایید.

مصرف غذاهای با شکر (قند) افزوده شده را به حداقل برسانید.

مصرف چربی با ترانس و تمام روغن‌های هیدروژنه را حذف نمایید.

استفاده بی‌رویه نمک ممنوع است. تنها مجاز به مصرف 1500 میلی‌گرم نمک در روز هستید.

در صورت امکان در رژیم غذایی مناسب برای کبد چرب، از لبنیات کم‌چرب یا بدون چربی استفاده کنید.

مصرف چربی‌های اشباع شده را به کمتر از 7 درصد کالری محدود کنید. در نتیجه مصرف گوشت قرمز را در رژیم غذایی خود به حداقل برسانید.

احتمالاً رعایت نکات مذکور برای شما سخت باشد. نگران نباشید. در برنامه درمان کبد چرب ، هدف استفاده از محصولات طبیعی و سالم می‌باشد.

مهم‌ترین نکات تغذیه ای در برنامه درمان کبد چرب

برای داشتن بهترین برنامه رژیم درمانی کبد چرب نکات زیر را رعایت کنید:

کینوا را در رژیم خود بگنجانید.

مرغ بدون پوست یا بوقلمون مصرف نمایید.

میزان مصرف میوه و سبزیجات افزایش دهید.

روزانه 3 تا 4 فنجان قهوه تصفیه شده بنوشید.

به خاطر داشته باشید غذاهای بیرون غالباً ناسالم هستند.

غذاهای آماده را بدون خواندن برچسب محصول خریداری نکنید.

مصرف میزان زیادی از پروتئین گیاهی مانند لوبیا توصیه می‌شود.

حداقل چند بار در هفته، ماهی‌های چرب مانند سالمون میل کنید.

مصرف گوشت‌های فرآوری شده مانند ژامبون را به حداقل برسانید.

مصرف کلم، لوبیا لیما، جوانه بروکسل و دیگر مواد غذایی از این قبیل را فراموش نکنید.

نان گندم سبوس‌دار و برنج قهوه‌ای نقش اساسی در بهترین برنامه درمان کبد چرب دارند. از آن‌ها بهره‌مند شوید.

از روغن‌زیتون کاملاً خالص برای پخت‌وپز استفاده کنید. مصرف روزانه سه قاشق غذاخوری از این روغن توصیه می‌شود.

برنامه درمان کبد چرب با تغییر سبک زندگی

سبک زندگی سالم و شاد چارچوب اصلی بهترین رژیم غذایی مبتلایان به کبد چرب را تشکیل می‌هد. انجام ورزش به‌طور منظم با کاهش وزن بدن و افزایش سلامتی به بهبود این عارضه کمک می‌کند. به ‌طور متوسط حداقل 30 دقیقه ورزش 5 بار در هفته توصیه می‌شود.

در برنامه رژیم درمانی کبد چرب رعایت نکات زیر برای افزایش فعالیت بدنی توصیه می‌شود:

باغبانی

کشش عضلات بدن

استفاده از پله به جای آسانسور

استفاده از میزهای کاری ایستاده

راه رفتن روی تردمیل هنگام تماشای تلویزیون

سخن پایانی

مصرف سیر، اسیدهای چرب امگا 3 و قهوه در برنامه درمان کبد چرب توصیه می‌شود. بهترین برنامه درمان کبد چرب متشکل از رژیم سالم به همراه تمرینات ورزشی است. کاهش وزن به بهبود این عارضه کمک می‌کند. از مصرف الکل، گوشت قرمز، نمک و غذاهای فرآوری شده در برنامه رژیم درمانی کبد چرب خودداری نمایید. همچنین مصرف میوه، سبزیجات و پروتئین‌های با کیفیت را نیز فراموش نکنید.

منابع:

medicalnewstoday.com

fattyliverfoundation.org

PN:0412