استفراغ و تهوع در بارداری

استفراغ و تهوع در بارداری اغلب صبح‌ها شدیدتر از ساعت‌های دیگر روز است، به همین خاطر این حالت در خانم‌های باردار تحت عنوان  ” بیماری صبحگاهی”  شناخته می‌شود. اما اصطلاح بیماری صبحگاهی گمراه‌کننده است. شدت تهوع در دوران بارداری ممکن است در برخی بانوان در اول صبح بیشتر باشد. اما غالبا در ساعات مختلف روز هم شاهد آن خواهیم بود. اصطلاح پزشکی برای بیماری صبحگاهی “حالت استفراغ و تهوع بارداری”  است.

75 درصد خانم‌های باردار در سه ماهه اول دوران بارداری دچار حالت استفراغ و تهوع بارداری می‌شوند.
معمولا تهوع بارداری حدود هفته ششم بارداری شروع می‌شود. اما در موارد نادر می‌تواند از هفته چهارم نیز آغاز شود. مشکل نیمی از مادرانی که تجربه تهوع بارداری را داشته‌اند؛ در حدود هفته چهاردهم بارداری کاملا حل می‌شود. در موارد نادر، بیماری صبحگاهی تعداد کمی از زنان باردار تا سه ماهه دوم بارداری و حتی سه ماهه سوم بارداری نیز ادامه می‌یابد.

در ادامه فیتولند به بیان عوامل ایجاد کننده تهوع بارداری و روش‌های پیشگیری و درمان آن می‌پردازد. با ما همراه باشید.

علت استفراغ و تهوع بارداری چیست ؟

علت دقیق تهوع دوران بارداری مشخص نیست و تنها می‌توان به برخی علل احتمالی اشاره‌کرد.
یکی از این علل، ترشح هورمون HCG در بدن مادر است. بعد از بارورشدن تخمک و لانه گزینی در رحم، هورمون HCG در بدن مادر تولید می‌شود که مقدار آن در طول بارداری به سرعت افزایش می‌یابد. این‌که چگونه HCG موجب تهوع می‌شود، هنوز مشخص نیست.

به نظر می‌رسد به علت هم زمانی شروع حالت تهوع بارداری با زمان افزایش میزان هورمون  HCG  به احتمال زیاد این هورمون عامل ایجاد تهوع صبحگاهی است. علاوه بر این در حاملگی‌های چند قلویی که میزان هورمون  HCG بیشتر از بارداری معمولی است؛ با شدت بیشتری از حالت تهوع مواجه هستیم.

 هورمون استروژن نیز  که میزان آن در اوایل بارداری به سرعت افزایش می‌یابد، یکی دیگر از علل احتمالی استفراغ و تهوع در دوران بارداری  است.

 در بانوانی که حس بویایی و حساسیت ایشان نسبت به بو قوی باشد؛ احتمال بروز مشکل بیماری صبحگاهی بیشتر است. توجه داشته باشید زنانی که پیش از بارداری معده حساسی دارند؛ به سادگی واکنش بیشتری نسبت به تغییرات حاملگی خواهند داشت.

 احتمال وقوع استفراغ و تهوع در بارداری در چه کسانی بیشتر است؟

بر مبنای بررسی‌ها و مطالعات صورت گرفته، احتمال ابتلای بانوان دارای شرایط زیر به تهوع بارداری بیشتر است:

دوقلو یا چندقلویی

سابقه سردرد میگرنی

سابقه خانوادگی تهوع در طی بارداری

سابقهتهوع و استفراغ در حاملگی قبلی

افراد مبتلا به بیماری حرکت ( ماشین زدگی)

سابقه تهوع یا استفراغ به دنبال مصرف قرص‌های ضد بارداری ( احتمالا مربوط به پاسخ بدن به استروژن است)

پیشگیری و درمان تهوع بارداری

بیماری صبحگاهی در بارداری معمول است و حدود 75٪ از زنان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. تهوع و استفراغ حاملگی معمولا در پایان سه ماهه اول بارداری بهبود می‌یابد و شما در ماه‌های بعد از بارداری خود لذت خواهید برد.

به مادران مبتلا به تهوع حاملگی، خوردن وعده‌های غذایی کم اما متعدد در طول روز توصیه می‌شود. این توصیه برای مادرانی که مبتلا به سوزش سر دل (رفلاکس) هستند؛ نیز صادق است.

غذاهایی که باعث تهوع بارداری می‌شوند

مهمترین غذاهایی که باعث استفراغ در بارداری می‌شوند به شرح زیر است:

غذاهای ادویه‌دار

غذاهای خیلی چرب و یا خیلی شیرین

مقادیر زیاد کافئین ( توصیه می‌شود در طول بارداری مصرف کافئین را به کمتر از 200 میلی‌گرم در روز معادل ۲-۱ فنجان قهوه محدود کنید.)

غذاهایی که مانع استفراغ در بارداری می‌شوند

این غذاها بیشترین تاثیر را در جلوگیری از تهوع بارداری دارند:

زنجبیل به صورت دمنوش، چاشنی غذا و یا مکمل‌های موجود در بازار برای کاهش تهوع صبحگاهی در دوران حاملگیمناسب است.

مواد غذایی خشک مانند کراکر، بیسکویت و نان سوخاری به خصوص صبح اول وقت پیش از خروج از تختخواب مناسب است.

لیموترش که می‌توان آن را به دمنوش اضافه کرد.

آبمیوه‌های طبیعی که بهتر است در میان وعده‌ها و سرد نوشیده شود.

درمان سریع تهوع در بارداری : سایر توصیه ها

اگر به دنبال کاهش تهوع در بارداری هستید علاوه بر رژیم غذایی مناسب، به این نکات نیز توجه داشته باشید:

استراحت کافی

مصرف مکمل های ویتامین B6

تهویه مناسب فضای محل زندگی

نوشیدن مایعات سرد در میان وعده‌ها

اجتناب از غذاها و بوهایی که باعث تهوع می‌شود.

اجتناب از نوشیدن آب و سایر مایعات به همراه وعده‌های غذایی

خوردن وعده‌های غذایی متعدد با حجم کم در طول روز به جای سه وعده غذایی.

خوردن غذاهای خشک و ساده مانند برنج سفید، تست خشك یا سیب زمینی پخته شده

سخن پایانی

استفراغ در بارداری در بیش از نیمی از بانوان باردار رایج است. این حالت در بانوانی که قدرت بویایی و حساسیت بیشتری به بو دارند؛‌ بیشتر است. اما به یاد داشته باشید که نبود تهوع در دوران بارداری باعث نگرانی نمی‌شود. برخی از بانوان با حاملگی سالم هرگز بیماری صبحگاهی را تجربه نمی‌کنند.

منابع:

www.mayoclinic.org

www.babycenter.com

www.americanpregnancy.org

PN:0048