مشکلات تنفسی نوزادان نارس به هنگام تولد نوزاد قبل از هفته سی‌و هفتم بارداری رخ می‌دهد. این نوزادان با خطرات و مشکلاتی پس از تولد مواجه می‌گردند. ریه نوزاد معمولاً در هفته سی‌و‌ششم کامل می‌شود. در صورت وجود ریسک زایمان زودرس، پیش از تولد استروئید تزریق می‌گردد. این امر برای پیشگیری از بروز مشکلات ریوی نوزاد نارس است. اما مشکل تنفسی نوزادان نارس ناشی از چیست ؟ در ادامه فیتولند به بررسی مشکلات تنفسی نوزاد نارس و پاسخ این پرسش می‌پردازد. با ما همراه باشید.

سندروم تنگی نفس نوزادان نارس یا RDS

شایع‌ترین نوع مشکلات تنفسی و ریوی نوزاد نارس ، سندروم تنگی نفس یا RDS است. این سندروم هنگام عدم تولید مقدار کافی ماده شیمیایی فعالی به نام “سورفکتانت” توسط ریه‌ها رخ می‌دهد. سورفکتانت‌ها نوعی از مواد شیمیایی هستند که کیسه‌های هوایی نازک درون ریه‌ها را باز نگه می‌دارند. در این نوزادان، اغلب باز شدن ریه برای دریافت اکسیژن و دفع دی اکسید کربن با مشکل مواجه می‌شود. سورفکتانت معمولاً در حدود هفته سی‌ام بارداری تولید می‌شود.

عوامل خطر بروز سندروم تنگی نفس

• جنس مذکر
• دیابت مادرزادی
• سابقه خانوادگی
• نژاد سفید پوست

لازم به توضیح است که RDS در نوزادانی که مادران ایشان قبل از زایمان، هورمون استروئید را دریافت کرده‌اند، شدت کمتری دارد.

درمان سندروم تنگی نفس یا RDS

سورفکتانت‌ها در حال حاضر به طور مصنوعی ساخته می‌شوند. این ماده برای درمان مشکلات ریوی نوزاد نارس، به تشخیص پزشک تجویز می‌گردد. اغلب این نوزادان نیاز به اکسیژن اضافی دارند. برای درمان نوزاد نگهداری او در دستگاه اکسیژن‌رسان ضروری است.

ذات‌الریه

نوع دیگری از مشکلات تنفسی، ذات‌الریه است. ذات‌الریه نوعی عفونت ریوی است که در اثر باکتری یا ویروس‌ها ایجاد می‌شود. برخی از نوزادان در رحم مادر دچار این عارضه می‌شوند. بنابراین لازم است که به هنگام تولد تحت درمان قرار گیرند. در برخی موارد نوزاد، چند هفته پس از تولد دچار ذات‌الریه می‌شود. حتی گاهی به دلیل قرار گرفتن نوزاد در دستگاه اکسیژن‌رسان، این عارضه ایجاد می‌شود.

درمان ذات‌الریه

نوزادان مبتلا به ذات‌الریه نیاز به اکسیژن بیشتری دارند. درنتیجه برای درمان مشکلات تنفسی و ریوی نوزاد نارس، نگهداری در دستگاه اکسیژن رسان ضروری خواهد بود. علاوه بر آن در ادامه درمان، آنتی‌بیوتیک تجویز می‌گردد.

آپنه تنفسی

آپنه تنفسی یا وقفه تنفسی از دیگر مشکلات تنفسی نوزادان نارس است که با قطع تنفس رخ می‌دهد. در نتیجه افت سطح اکسیژن و ضربان قلب نوزاد را شاهد خواهیم بود. این عارضه در100 درصد نوزادان متولد شده پیش از هفته بیست‌وهشتم بارداری بروز می‌کند. اما در نوزادانی که در هفته سی‌وچهارم یا دیرتر متولد می‌شوند؛ شیوع کمتری دارد. آپنه معمولاً در یک تا دو روزه‌گی بروز پیدا می‌کند. در برخی موارد، تا زمان جدا کردن نوزاد از دستگاه اکسیژن‌رسان نیز کاملاً مشخص نمی‌شود.

دلایل اصلی بروز وقفه تنفسی

• آپنه مرکزی:‌ نوزاد نفس کشیدن را به دلیل نقص سیستم عصبی فراموش می‌کند.
• آپنه انسدادی: در این آپنه، نوزادان برای نفس کشیدن تلاش می‌کنند. اما مسیر هوا دچار آسیب است. بنابراین هوا به راحتی در مسیر ورود و خروج از ریه‌ها در جریان نخواهد بود.

اغلب ترکیب آپنه مرکزی و انسدادی در مشکلات ریوی نوزاد نارس مشاهده می‌شود. نوزادان مبتلا، به دستگاه‌های سنجش ضربان قلب، میزان تنفس و سطح اکسیژن در خون متصل می‌شوند. در صورتی که هرکدام از این موارد زیر سطح طبیعی باشند؛ دستگاه اخطار خواهد داد. اخطار به این معناست که نوزاد در مرحله آپنه قرار گرفته است. پرستاران توسط ماساژ سینه یا پشت نوزاد او را تحریک می‌کنند تا مجدداً شروع به تنفس نماید. در برخی موارد نوزاد نیازمند نیروی کمکی با کیسه یا ماسک اکسیژن برای تنفس دوباره خواهد بود.

درمان آپنه تنفسی 

از روش‌های بهبود مشکلات تنفسی نوزادان مبتلا به آپنه مرکزی، معالجات دارویی و داروهای کافئین‌دار است. این داروها سیستم تنفسی نوزاد را تحریک کرده و باعث کاهش حمله‌ها می‌شوند. در صورت عدم تأثیر دارو و نیاز بیشتر به ماسک اکسیژن، از دستگاه اکسیژن‌رسان استفاده می‌گردد.

برای بهبود مشکلات تنفسی و ریوی نوزاد نارس تا هنگام رشد سیستم عصبی او را در دستگاه قرار می‌دهند. نوزادان نارسی که دچار آپنه انسدادی هستند، باید از طریق لوله‌های مخصوصی به دستگاه اکسیژن‌رسان متصل شوند. این امر برای باز نگهداشتن مسیر جریان هوا در ریه آن‌ها است.

معمولاً آپنه، بین چهل هفتگی تا چهل‌وچهار هفتگی نوزاد بهبود می‌یابد. این مدت شامل طول دوران حاملگی به‌علاوه زمان پس از تولد است. گاهی نیز شاهد بهبود در هفته سی‌وچهارم یا سی‌وپنجم خواهیم بود. در صورتی که آپنه باقی بماند، نوزاد نیازمند درمان درازمدت خواهد بود.

گاهی والدین برای بهبود مشکلات تنفسی نوزاد نارس، لازم است مدتی از داروهای کافئین‌دار و دستگاه‌های مانیتورینگ استفاده نمایند. در این موارد آموزش لازم جهت کار با دستگاه‌های مانیتورینگ و سیستم احیاء تنفسی یا CPR به ایشان داده می‌شود. نوزادان نارسی که در دستگاه‌های مانیتور قرار می‌گیرند؛ معمولاً مرخص نمی‌شوند. مگر این‌که بیماری آن‌ها به ثبات رسیده و در طی 24 ساعت به‌ندرت دچار حمله شوند.

چشم‌انداز مشکلات ریوی نوزاد نارس

نظریه‌هایی که برای سیر این مشکلات ارائه شده، وابسته به عوامل متعددی است. برخی از آن‌ها شامل موارد زیر می‌باشند:

• شدت علائم
• نوع مشکل ریوی
• سن نوزادان نارس

با پیشرفت داروهای جدید، شانس بقا، رشد طبیعی و بهبود مشکلات تنفسی نوزادان نارس افزایش یافته است. بهترین روش جلوگیری از بروز این مشکلات، پیشگیری از تولد زودهنگام است. اما این امر همیشه امکان‌پذیر نیست.

 فیتولند مصرف محصولات سالم و طبیعی را به مادران باردار جهت جلوگیری از بروز مشکلات ریوی پیشنهاد می‌کند. همچنین روش‌های زیر در جهت کاهش خطر بروز زایمان زودرس پیشنهاد می‌گردد.

• الکل ننوشید.
• سیگار نکشید.
• داروهای غیرمجاز مصرف نکنید.
• برنامه تغذیه سالم داشته باشید.
• در مورد مراقبت‌های قبل از بارداری با پزشک خود مشورت نمایید.

سخن پایانی

آپنه تنفسی و ذات‌الریه از شایع‌ترین مشکلات تنفسی و ریوی نوزاد نارس است. همچنین سندروم تنگی نفس یا RDS از دیگر مشکلات تنفسی نوزاد نارس محسوب می‌شود. برخی از این بیماری‌ها در دوران بارداری قابل پیشگیری یا درمان هستند. امروزه با پیشرفت دانش پزشکی، بهبود مشکلات ریوی نوزاد نارس پس از تولد نیز امکان‌پذیر است. درمان پیشنهادی تنها توسط پزشک متخصص تجویز می‌شود. در برخی اوقات استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها یا دستگاه اکسیژن‌رسان نیز تجویز خواهد شد.

مطالعه مقالات زیر را نیز در جهت کسب اطلاعات بیشتر به شما عزیزان بپیشنهاد می‌کنیم:

مشکلات مغزی در نوزاد نارس

مشکلات بینایی و شنوایی در نوزادان نارس

منبع:

healthline.com

PN:0116