دیابت بارداری چیست و راه های درمان دیابت بارداری چیست ؟ دیابت بارداری موضوع بسیار مهمی است که می‌تواند ایمنی یک بارداری را تحت تاثیر قراردهد. در حقیقت افزایش بیش از حد قند خون در بارداری، هم برای مادر و هم برای کودک او، مشکلاتی ایجاد می‌کند. بنابراین درمان دیابت بارداری به نوعی یک مورد اورژانسی محسوب شده و عوارض دیابت بارداری می‌تواند جبران‌ناپذیر باشد. با فیتولند همراه باشید.

دیابت بارداری چیست ؟

دیابت بارداری (Gestational diabetes) به افزایش قندخون (گلوکز) مادر در طی دوران بارداری می‌گویند. در صورتی که بدن مادر به اندازه کافی هورمون انسولین نداشته و یا عملکرد این هورمون در بدن صحیح نباشد؛ سطح قند خون مادر افزایش می‌یابد. وظیفه انسولین، انتقال قند خون به داخل سلول هاست تا سلول از آن برای تولید انرژی و سوخت و ساز استفاده کند. همچنین وظیفه دیگر انسولین، ذخیره قند خون اضافی در بدن است. بدین ترتیب انسولین باعث کاهش قند خون می‌شود. داشتن یک برنامه رژیم غذایی دیابت و دقت لازم به این موضوع در دوران بارداری حایز اهمیت می‌باشد.

در دوران بارداری، هورمون‌ها باعث کاهش عملکرد موثر انسولین در بدن می‌شوند. به همین دلیل به ویژه در نیمه دوم دوران بارداری به بعد، انسولین بیشتری توسط سلول‌های لوزالمعده مادر تولید می‌شود. بنابراین نقش رژیم غذایی دوران بارداری پررنگ‌تر می‌شود.

برخی مطالعات دیابت بارداری و جنسیت جنین را مرتبط دانسته و اثر جنسیت جنین بر میزان سوخت و ساز و فیزیولوژی بدن مادر را علت آن می‌دانند. اما در اغلب موارد به دلیل آن‌که دیابت بارداری به دنبال حاملگی ایجاد شده است؛ پس از تولد کودک بر طرف می‌شود.

ممکن است برخی از بانوان قبل از بارداری مبتلا به دیابت بوده و خودشان از این امر آگاهی نداشته باشند. در این صورت در پی بارداری و با توجه به نیاز بیشتر بدن مادر به انسولین، دیابت بدون علامت این مادران، خودنمایی کرده و ممکن است به اشتباه به عنوان دیابت بارداری تشخیص داده شود.

علائم دیابت بارداری

غالبا مادران در ابتدا ابتلا به دیابت حاملگی متوجه آن نمی‌شوند. به همین علت و به خاطر عوارض دیابت بارداری بر جنین، آزمایش قند خون در مراقبت‌های دوران بارداری در سه ماهه اول، دوم و سوم بارداری یک روتین الزامی محسوب می‌شود.

علائم هایپرگلیسمی

 به افزایش سطح قند خون هایپرگلیسمی گویند.  علائم هایپرگلیسمی می‌توانند به تشخیص دیابت بارداری کمک کنند. این علائم عبارتند از:

تاری دید

خشک شدن دهان

احساس تشنگی مکرر

احساس خستگی بیشتر

نیاز به دفع ادرار بیشتر از حد معمول

عفونت های تکراری مثل سرفه و عفونت ادراری

کدام مادران در معرض ابتلا به دیابت بارداری قراردارند؟

افراد چاق (BMIبیشتر از 30)  (برای محاسبه BMI خود کلیک کنید.)

سابقه تولد نوزاد با وزن 5/4کیلوگرم و یا بیشتر

سابقه ابتلا به دیابت حاملگی

یکی از اعضاء درجه یک خانواده مانند یک والد یا خواهر یا برادر، مبتلا به دیابت است.

مبتلایان به سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)

عوارض عدم درمان دیابت بارداری

افزایش ریسک زایمان زودرس

افزایش خطر ابتلا به مشکلات جدی زایمان

جنین بزرگتر از حد نرمال می شود (ماکروزومی)

افزایش بیش از حد مایع آمنیوتیک (مایع آمنیوتیک (Amniotic fluid) مایعی است که به هنگام بارداری در کیسه بارداری تشکیل شده و وظیه‌ آن نگهداری از جنین در طول دوران بارداری می‌باشد)

تشخیص دیابت بارداری از دیابت نوع 2

پس از آن‌که آزمایش‌های تشخیصی وجود قند خون بالا و ابتلا به دیابت را در مادر باردار تایید کردند؛ علت افزایش قند خون مورد بررسی قرارمی‌گیرد. بدین معنی که بررسی می‌شود آیا افزایش قند خون به علت دیابت بارداری است و یا این که مادر مبتلا به  دیابت نوع 2 است و  پیش از بارداری به آن مبتلا بوده و خود از وجود آن بی‌اطلاع است. بدین منظور آزمایش HBA1c از مادر گرفته می‌شود.

بالا بودن مقدار  HBA1c در آزمایش نشان می‌دهد که قند خون مادر در سه ماه پیشین بالاتر از حد طبیعی بوده و این بدان معناست که او پیش از این‌که باردار شود به دیابت نوع 2 مبتلا بوده است.

روش کنترل و درمان دیابت بارداری

نخستین و مهم‌ترین گام برای کنترل و درمان دیابت بارداری مصرف غذاهای سالم و تغییر سبک زندگی است. ضروری است که سطح قند خون مادر مطابق با نظر پزشک چک شود.

با انجام آزمایش‌های لازم، پزشک به بررسی این مطلب می‌پردازد که آیا تغییرات شیوه زندگی بر روی قند خون اثر مثبت گذاشته است؟ در صورتی‌که رژیم غذایی و ورزش به اندازه کافی موثر نباشد؛ ممکن است پزشک درمان داروی خوراکی را برای کنترل قند خون توصیه کند.

 اگر به دلایلی مادر باردار نتواند داروی خوراکی مصرف کند و یا داروی خوراکی به اندازه کافی موثر نباشد؛ ممکن است نیاز به تزریق انسولین وجود داشته باشد. در صورتی که میزان قند خون در دوران بارداری کنترل نشود، پزشک ممکن است، زایمان زودتر از موعد مقرر را توصیه نماید. زایمان زودتر از موعد نیز می‌تواند خطر تولد نوزاد نارس را افزایش دهد.

سخن پایانی:

دیابت بارداری نوعی دیابت است که در دوران بارداری اتفاق می‌افتد. این نوع دیابت اغلب در آخرین ماه‌های حاملگی بروز می‌کند. در صورتی‌که ابتلا به دیابت حاملگی در ماه‌های اولیه بارداری رخ دهد؛ احتمالا مادر پیش از بارداری به بیماری دیابت مبتلا بوده و خود از ابتلا به آن آگاه نبوده‌است. سرعت در درمان دیابت بارداری، به سلامت مادر و جنین کمک شایانی می‌کند.

منبع:

https://www.babycenter.com

PN:0055