بهترین راه‌های پیشگیری از سرماخوردگی

برای پیشگیری از سرماخوردگی باید نوع بیماری و علت سرماخوردگی را خوب بشناسید. سرماخوردگی یک عفونت حاد ویروسی دستگاه تنفس است. علائم سرماخوردگی  عبارتند از تب، آبریزش بینی، انسداد بینی، سرفه و عطسه. رعایت چند اقدام ساده بهداشتی از راههای جلوگیری از سرماخوردگی است در صورت مبتلاشدن، مراقبت ویژه و راه‌های درمان سریع سرما خوردگی توصیه می‌شود.

سرماخوردگی اغلب از طریق دست به شخص دیگر منتقل می‌شود. قطرات حاوی ویروس ممکن است توسط سرفه یا عطسه شخص آلوده، در هوا پخش شود و توسط فرد دیگری استنشاق شود.

ویروس­های سرماخوردگی انسانی (RVs)، شایعترین علت سرماخوردگی هستند. این ویروس­ها عمدتاً باعث عفونت دستگاه تنفسی فوقانی می­شوند، اما ممکن است دستگاه تنفسی تحتانی را نیز آلوده کنند. بیش از 200 ویروس مختلف شناسایی شده‌اند که باعث علائم سرماخوردگی می‌شوند. این بیماری اغلب از طریق دست به شخص دیگر منتقل می‌شود.

به عنوان مثال دست دادن با شخصی که سرماخوردگی دارد، باعث انتقال این بیماری می‌شود. ممکن است قطرات حاوی ویروس از طریق عطسه یا سرفه‌ی شخص آلوده در هوا پخش شود و توسط فرد دیگری استنشاق گردد. این ویروس می‌تواند سطوحی مانند دستگیره در و یا رویه پیشخوان آشپزخانه را آلوده کند.

از عوارض بالقوه سرماخوردگی می­توان به گوش درد، سینوزیت، برونشیت مزمن و تشدید بیماری­های تنفسی، (مانند آسم) اشاره کرد. اگرچه عفونت های ویروسی در تمام طول سال رخ می دهند، اما شیوع آن در پاییز و بهار بیشترین میزان را دارد.

 علائم سرماخوردگی

سرماخوردگی، هر ساله میلیونها نفر را تحت تاثیر خود قرار می‌دهد و مانع حضورشان در مدرسه یا محل کارشان می‌شود. براساس تخمین مرکز کنترل بیماریها (CDC) ، سالانه بزرگسالان بین 2 تا 3 بار دچار سرماخوردگی می‌شوند و کودکان نیز بین 8 تا 12 بار در سال این بیماری را تجربه می‌کنند.بهترین راه پیشگیری از سرماخوردگی و در صورت مبتلا شدن درمان سریع سرماخوردگی است.

معمولاً علائم سرماخوردگی بعد از یک دوره نهفتگی 12 تا 72 ساعته بروز می­کند و بیماری 7 تا 11 روز طول می­کشد، البته ممکن است این مدت زمان، طولانی­تر هم بشود. علائم سرماخوردگی و نشانه‌های این بیماری شامل موارد زیر است:

خشکی یا سوزش بینی (ممکن است اولین علامت باشد)

سوزش یا درد در گلو (از علائم اولیه شایع و آزاردهنده)

ترشحات و گرفتگی بینی و عطسه کردن

سردرد

فشار در ناحیه صورت و گوش

از دست دادن حس بویایی و چشایی

سرفه (حدود 30 ٪ از افراد مبتلا درگیر سرفه می‌شوند)

گرفتگی و خشونت صدا

استفراغ پس از سرفه

تحریک‌پذیری یا بی‌قراری

تب ( درصورت وجود، معمولاً خفیف است)

علائم سرماخوردگی متناسب با سن

کودکان و پیش دبستانی ها – غالباً تبی بین 38 تا 39 درجه سانتیگراد دارند.

کودکان نوپا و نوزادان – ممکن است فقط آبریزش بینی داشته باشند.

کودکان در سن مدرسه – معمولاً از گرفتگی بینی، سرفه و آبریزش بینی شکایت دارند.

عوارض ناشی از سرما خوردگی

به علت تضعیف سیستم ایمنی بدن در دوران سرماخوردگی، احتمال بروز عفونت‌های باکتریایی در دستگاه تنفس افزایش می‌یابد. عفونتهای‌ باکتریایی‌ از جمله‌ عوارض‌ احتمالی‌ سرماخوردگی هستند. این‌ عفونتها خصوصاً در افرادی‌ که‌ بیماری‌ مزمن‌ دارند و  افراد مسن، بسیارخطرناک‌ می‌باشد.

اوتیت و گوش درد

سینوزیت

برونشیت مزمن

تشدید بیماری تنفسی مثل آسم

مراقبتهای متعارف جهت پیشگیری از سرماخوردگی

اغلب با شروع فصل سرما نگرانی ها در مورد ابتلا به سرماخوردگی‌های پیاپی و طاقت فرسا بیشتر می‌شود. برای جلوگیری از سرماخوردگی علاوه بر تقویت بدن، یکسری رعایت اصول بهداشتی و سلامتی ضروری است که مهمترین آنها عبارتند از:

ضد عفونی کردن محیط

شستن دستها

قرار دادن تشک در زاویه 45 درجه (جهت بهبود جریان هوا در راههای تنفسی)

تنظیم درجه حرارت مناسب در محیط اطراف و رطوبت کافی (باعث تسکین تحریک پذیری مخاط بینی شده و رطوبت موجود، خشکی هوا را از بین برده و آبریزش بینی را برطرف می کند)

در کودکانی که دچار انسداد و گرفتگی بینی هستند، به کمک سرنگهای مخصوص سوراخ بینی، از قطره های نمکی استفاده شود.

ترک مصرف سیگار و الکل برای جلوگیری از سرماخوردگی

درمان سریع سرماخوردگی

عمدتاً سرماخوردگی‌ها خفیف و محدود هستند. بنابراین، درمان سرماخوردگی، بر روی تسکین بیمار، پیشگیری از شیوع آن از فردی به فرد دیگر و نیز کاهش شدت بیماری متمرکز است.

موارد درمان سریع سرماخوردگی عبارتند از:

استراحت

مصرف مایعات

آنتی­هیستامین­ها

داروهای رفع گرفتگی بینی

درمان‌های دارویی برای درمان سریع سرماخوردگی

در صورت بروز سرماخوردگی با وجود رعایت اصول پیشگیری از سرماخوردگی، برای درمان سریع سرماخوردگی، مصرف  ترکیبی از مسکن‌ها و آنتی­هیستامین­ها ضروری است.

معمولاً برای تسکین علائم سرماخوردگی از داروهای ضداحتقان خوراکی (سودوافدرین) و موضعی (فنیل افرین) استفاده می شود.

آنتی­هیستامین­ها باعث کاهش 25 تا 35 درصدی مایع مخاطی بینی می شوند.

کورتونها هیچ تاثیری در علائم سرماخوردگی ندارند و در واقع حتی ممکن است باعث افزایش تکثیر ویروسی شوند.

در بزرگسالان، استفاده از دوز بالای روی (زینک) خوراکی (حداقل 75 میلی گرم در روز) و در طی 24 ساعت اولیه شروع علائم سرماخوردگی، باعث کاهش دوره بیماری می شود. درحالیکه در کودکان چنین نتیجه ای دیده نشده است. روی (زینک) همچنین با رفع سریعتر گرفتگی بینی، تخلیه بینی و رفع گلودرد و نیز بهبود سرفه (با توجه به میزان سرفه) همراه است.

بهتر است كودكان كمتر از 6 سال تنها با توصيه و تحت نظارت پزشك از طریق مسكن­ها، داروهای ضد سرفه و ضد گرفتگی بینی يا آنتي­هيستامين­ها درمان شوند.

به توصیه FDA از مصرف بدون نسخه داروهای ضد سرفه و سرماخوردگی در کودکان کمتر از 2 سال بپرهیزید.

بهترین راه‌های پیشگیری از سرماخوردگی

1. برای پیشگیری از سرماخوردگی به دفعات دستهایتان را بشویید

شستن دستها به  مدت حداقل 20 ثانیه می­تواند شما را در مقابل ابتلاء به این بیماری محافظت کند. شستن دستها به طور مکرر به جلوگیری از سرماخوردگی کمک می­کند. از آب و صابون استفاده کنید و حتماً به فضاهای بین انگشتان و زیر ناخن­ها توجه کنید. دستها را بشویید و با یک حوله تمیز خشک کنید. روش صحیح شستشوی دستها را به فرزندانتان آموزش دهید. اگر آب و صابون در دسترس نباشد، هر چند جایگزین کاملی برای آن نیست ولی ضد عفونی کننده های حاوی الکل جایگزین مناسبی هستند.

حتماً بعد از عطسه یا سرفه و قبل از غذا، دستهایتان را بشویید.

2. از لمس صورت­تان خودداری کنید.

ویروس­ها می توانند از طریق نواحی اطراف بینی، دهان و چشمها وارد بدن شما شوند. اگر در معرض فرد مبتلا به سرماخوردگی قرار دارید، برای جلوگیری از سرما خوردگی از لمس صورت خود اجتناب کنید، خصوصاً اگر دستهایتان را نشسته‌اید.

3. برای پیشگیری از سرما خوردگی سیگار نکشید.

استفاده از محصولات دخانی باعث تحریک و صدمه به گلو و ریه­ها می شود و می تواند علائم سرماخوردگی از قبیل گلودرد و سرفه را بدتر کند. حتی دود سیگار فردی دیگر هم می تواند باعث ایجاد تحریک دستگاه تنفس شده و همین عامل علت سرماخوردگی و ورود ویروس به بدن باشد. مطالعات جدید نشان می دهد واکنش ضد ویروسی در افراد سیگاری ممکن است از بین رفته باشد و این امر مقاومت فرد را در مقابله با عفونت کمتر می­کند.

4. استفاده از ظروف یکبار مصرف

در صورت سرماخوردگی، از بشقاب­ها، فنجان­ها و ظروف یکبار مصرف مخصوص به خود استفاده کنید و پس از استفاده آنها را دور بیندازید. این امر به ویژه در صورتیکه کودکانی در خانه باشند، که ممکن است سعی کنند از بشقاب دیگران غذا بردارند یا از لیوان های دیگران بنوشند، بسیار مفید است.

5. سطوح مختلف را تمیز نگه دارید.

مرتباً تمام سطوح را در خانه تمیز کنید تا به دور از میکروب باشند. چرا که ویروسها می توانند پس از لمس سطوح توسط فرد آلوده، برای چندین ساعت روی آن سطحها زنده بمانند. به قسمتهایی که بیشتر در دسترس هستند و آنها را لمس می کنید، توجه کنید و برای پیشگیری از سرماخوردگی دیگران از آب و صابون، سفید کننده یا مواد ضد عفونی کننده برای پاک کردن دستگیره های در، کیبوردها، تلفن ها، کنترل­ها، میزهای تحریر، اسباب بازی­ها، سطوح پیشخوانها، شیرهای آب و کشوها استفاده کنید.

6. برای جلوگیری از سرماخوردگی کودکان، اسباب بازی­ها را بشویید.

کودکان چهار برابر بیشتر از بزرگسالان دچار سرماخوردگی می شوند و غالباً ویروس سرماخوردگی از تماس با اسباب بازی­ها شیوع پیدا می کند. هنگامی که تمامی سطوح را در خانه تمیز می­کنید، به یاد داشته باشید که برای پیشگیری از سرماخوردگی اسباب بازی­ها را نیز تمیز کنید.

7. از حوله ها یا دستمالهای کاغذی استفاده کنید.

دقیقاً همانند بسیاری از سطوح، حوله‌های پارچه­ای نیز پس از استفاده می­توانند ویروسها را برای ساعتها در خود نگه دارند. برای جلوگیری از سرماخوردگی، از حوله­ها یا دستمالهای کاغذی جهت نظافت در آشپزخانه و نیز خشک کردن دستهای خود بعد از شستشو، استفاده کنید.

8 . دستمالها را بعد از استفاده دور بیندازید.

در صورت سرماخوردگی احتمالاً از دستمالهای زیادی استفاده خواهید کرد، اما حتماً آنها را بعد از هر بار استفاده دور بیندازید. حتی با یک عطسه کوچک در دستمال، ساعت‌ها ویروس در آن باقی می­ماند و اگر روی سطح پیشخوان یا میز قرار گیرد، باعث آلوده شدن سطح خواهد شد.

9. یک سبک زندگی سالم داشته باشید.

برای اینکه در همه حال سالم باشید و سیستم ایمنی بدنتان قوی باشد و بتواند با بیماری‌ها مبارزه کند، باید یک رژیم غذایی متعادل همراه با مقدار زیادی میوه و سبزیجات داشته باشید، مرتباً ورزش کنید و به اندازه کافی بخوابید این سبک زندگی سالم بهترین راه پیشگیری از سرماخوردگی می‌باشد.

سخن پایانی

گاهی می‌شنویم که علت سرماخوردگی پیاپی، داشتن استرس فراوان است و برای جلوگیری از سرماخوردگی باید استرس و اضطراب را مهار کرد!

زمانی که با استرس مواجه می‌شویم، هورمونی به نام هورمون کورتیزول در بدن آزاد می­شود که دارای خاصیت ضدالتهابی است. استرس مزمن، باعث تولید بیش از حد این هورمون در بدن می­شود که به نوبه خود موجب ایجاد مقاومت سیستم ایمنی بدن در برابر این هورمون می‌شود.

مطالعات نشان داده است كه وقتی فرد مبتلا به استرس مزمن در معرض ویروس سرماخوردگی قرار می­گیرد بدنش توانایی کمتری برای مقابله با ویروس را دارد و علائم سرماخوردگی بلافاصله نمایان می‌شوند، چراکه سیستم ایمنی  بدن به همان اندازه‌ای كه لازم است، فعال نیست. برای پیشگیری از سرماخوردگی علاوه بر رعایت نکات فوق،‌ لازم است از استرس دوری کنیم.

---

منابع :

1-https://emedicine.medscape.com

2-https://www.emedicinehealth.com

PN:0249