درمان زردی نوزاد تنها به آگاهی و سرعت عمل نیاز دارد. آیا می‌دانستید70 درصد کودکان بعد از سومین روز ممکن است دچار بیماری زردی نوزاد شوند؟
زردی نوزادی یکی از مشکلات شایع دوران نوزادی می باشد. تشخیص سریع و شروع به موقع درمان، به منظور جلوگیری از ایجاد عوارض ناشی از زردی نوزادی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. با توجه به نقش مادران در ارجاع به موقع نوزاد به مراکز درمانی، لازم است مادران عزیز در مورد زردی نوزادی و اینکه چه کودکانی نیاز به درمان زردی نوزادی دارند آگاهی و اطلاع داشته باشند.
آیا زردی پوست و سفیدی چشم نوزاد طبیعی است؟
برخی از نوزادان در طول هفته اول و دوم بعد از تولد، رنگ پوستشان کمی زرد است. در واقع، تقریبا تمام نوزادان تازه متولد شده دارای زردی نوزادی هستند، اما بسیار خفیف است و خیلی قابل توجه نیست. اغلب موارد این زردی نوزاد بسیار خفیف و یک وضعیت موقت و بی‌ضرر است.
چه چیزی باعث زردی نوزاد می شود؟
افزایش رنگدانه‌ای به نام “بیلی روبین” در خون باعث زرد شدن رنگ پوست می گردد. وظیفه حذف “بیلی رو بین” به عهده کبد است. در دوران بارداری، کبد مادر، “بیلی روبین” را برای نوزادش حذف می کند. بعد از تولد، کبد نوزاد به مرور فعال شده و بیلی روبین را حذف می کند. به همین دلیل مقدار رنگدانه “بیلی روبین” کمی در خون افزایش یافته و رنگ پوست به زردی متمایل می شود. این نوع زردی، تحت عنوان زردی فیزیولوژیک شناخته می شود و معمولا در روز دوم یا سوم پس از تولد ظاهر می شود و در عرض دو هفته از بین می رود. رنگ زرد ابتدا در صورت کودک ظاهر می شود، سپس به سمت گردن و سینه و پایین تر می رود، در موارد شدید، به انگشتان هم می رسد.
زردی نوزادی فیزیولوژیک، عوارض خاصی ندارد و در صورتی که نوزاد تحت نظر پزشک باشد، در اغلب موارد نیاز به بستری شدن هم ندارد.
آیا شیردهی سبب زردی نوزاد می شود؟
گاهی زردی نوزادی در کودکانی که از شیر مادر تغذیه می کنند دیده می شود. این نوع زردی که در هفته اول تولد نوزاد ایجاد می شود به دنبال کم بودن شیر مادر و تغذیه ناکافی نوزاد به وجود میآید. این نوع زردی نوزادی ربطی به ترکیبات شیر مادر ندارد، در این نوع زردی، درمان براساس تغذیه مکرر و بیشتر شیر مادر می باشد.
آیا زردی نوزاد برای کودک شما عوارضی هم دارد؟
در صورتی که مقدار “بیلیروبین” از حد مجاز تجاوز کند ممکن است عوارض جبرانناپذیری برای نوزاد در پی داشته باشد. ازجمله آنها، عوارض مغزی و شنوایی است. هر نوزاد زرد باید حتما از سوی پزشک اطفال ویزیت و معاینه شود و در صورت صلاحدید پزشک، آزمایش “بیلیروبین” خون انجام و براساس آن تصمیمگیری بر اساس درمان انجام میشود.
چه کودکانی برای زردی نوزادی نیاز به درمان اساسی دارند ؟
بسیاری از نوزادان با زردی خفیف، احتیاج به هیچ درمانی ندارند. مهمترین توصیه برای پیشگیری و درمان زردی نوزادی، تغذیه هرچه زودتر با شیرمادر است. بدانید هیچ محدودیتی برای مصرف شیرمادر وجود ندارد. اگر نوزادبه موقع بدنیا آمده باشد و از سایر جهات سالم باشد، بیشتر پزشکان، درمان را تا زمانی که سطح بیلی روبین خون به بیش از ۲۰ میلی گرم در دسی لیتر برسد شروع نمی کنند.
در موارد زیر شروع بررسی و درمان زردی نوزادی در هر شرایطی ضروری است
1- شروع زردی نوزادی کمتر از 24 ساعت بعد از تولد نوزاد اتفاق افتد. (دقیقا روز اول بدو تولد اتفاق افتد)
زردی در طی 24 ساعت اول زندگی نوزاد می تواند به علت بیماری های جدی مثل بیماری کبد، کیسه صفرا، و اختلالات روده ای، عفونت، آسیب های بیش از حد حین زایمان و ناسازگاری خونی نوزاد با مادر باشد.
2- زردی کودک بسیار شدید باشد.
3- زردی نوزاد به مرور بدتر شود.
4- زردی کودک طول بکشد و تا هفته دوم و سوم بعد از تولد ادامه داشته باشد.
5- شروع زردی کودک یک هفته بعد از تولد اتفاق افتد.
راه‌های درمان زردی نوزادی چیست ؟
در صورتی که احساس کردید پوست بدن یا بخش سفیدی چشم نوزاد دلبندتان زرد شده است، مراجعه به پزشک الزامی است و براساس نظر پزشک، نیاز به درمان تشخیص داده می شود. در صورتیکه سطح “بیلی روبین” خون بسیار بالا و در حد بحرانی نباشد اولین خط درمانی فتوتراپی (نوردرمانی) با استفاده از لامپهای مخصوص به نام لامپ فتوتراپی است.
طول موج این لامپ، نور سفید است که با مکانیسمهای پیچیدهای سبب کاهش زردی میشود. البته متخصصین توصیه میکنند که بهتر است فتوتراپی در بیمارستان و تحت نظر کادر درمان انجام شود تا از عوارض احتمالی آن پیشگیری شود. نور آفتاب یا نور مهتابی‌های معمولی، هیچگونه تاثیری در کاهش زردی کودک و درمان آن ندارد. از عوامل موثر در کاهش زردی، تغذیه مکرر نوزاد با شیر مادر و افزایش دفع ادرار نوزاد است.
معمولا درمان با فتوتراپی موثر واقع می شود، اما اگر نوزاد مبتلا به زردی نوزادی شدید باشد یا اگر حتی علیرغم فتوتراپی، میزان “بیلی روبین” خون افزایش پیدا کند، ممکن است پزشک قدم بعدی درمان، یعنی تعویض خون را لازم بداند. خون جدید حاوی هیچ “بیلی روبینی” نیست، بنابراین میزان “بیلی روبین” در خون نوزاد شما. کاهش خواهد یافت.
سخن پایانی توصیه‌ای است به والدین عزیز، چرا که سهل انگاری در درمان نوزاد مبتلا به زردی نوزادی عواقب بدی خواهد داشت. تقریبا 70 درصد نوزادان بعد از سومین روز تولد ممکن است دچار زردی شوند و با توجه به عدد زردی که با آزمایش خون مشخص می شود، پزشک درمان زردی نوزاد را شروع می‌کند.
بیماری زردی نوزادان به راحتی قابل درمان است بدون آنکه در آینده عارضه ای کودک را تهدید کند. متاسفانه تنها در صورت عدم توجه و سهل انگاری والدین در درمان به موقع نوزاد، احتمال عقب ماندگی ذهنی در نوزاد وجود دارد.
منبع:
PN:0034