سه راه پیشگیری و درمان کم خونی در دوران بارداری

پیشگیری و درمان کم خونی در دوران بارداری برای سلامت مادر و جنین ضروری است. کم خونی فقر آهن در بارداری اهمیت زیادی دارد و می‌تواند باعث عوارضی شدید بر رشد جنین و سلامتی جنین باشد. در دوران بارداری، بدن شما فعالیتی بیشتر از حد معمول را تجربه می‌کند تا تغذیه مناسب برای رشد کودک دلبندتان را فراهم آورد. بر همین اساس بدن به طور فیزیولوژیک، حجم خون مادر را تا 50 درصد افزایش می‌دهد. این افزایش حجم خون، باعث انتقال بیشتر اکسیژن و مواد مغذی حیاتی می‌شود.

عوارض کم خونی فقر آهن بر جنین

امروزه تحقیقات نشان داده است که میزان مرگ و میر مادران باردار مبتلا به کم خونی، در مقایسه با مادران بارداری که کم خونی ندارند، بارز تر بوده است. این خود به تنهایی اهمیت و لزوم مصرف مکمل های مناسب، برای پیشگیری و درمان کم خونی قبل از بارداری و نیز حین دوران حاملگی را تاکید می‌کند. با رعایت یک برنامه رژیم غذایی فقر آهن به راحتی از عوارض این بیماری جلوگیری کنید.

 از جمله عوارض جنینی کم خونی در دوران بارداری، به موارد زیر  می توان اشاره کرد:

افزایش احتمال مرگ جنین در داخل رحم ( مرگ داخل رحمی )

افزایش احتمال تولد نوزاد با وزن کمتر از وزن طبیعی و نوزاد نارس

افزایش احتمال زایمان زودرس

افزایش احتمال تولد با نمره پایین ارزيابي سلامت نوزاد ( درجه آپگار پایین )

برخی تحقیقات نشان دهنده ارتباط بین کمبود آهن مادر و افسردگی پس از زایمان می باشد. بهتر است ذخیره كافی آهن برای خونسازی در دوران بارداری، قبل از اقدام به بارداری، تامین شود و دریافت كافی آهن از طریق غذا و مكمل، باید ماه‌ها قبل از شروع بارداری صورت گیرد.

با تغذیه متعادل به تنهایی، مقدار كافی آهن جهت تامین نیاز مادر باردار و جنین تامین نخواهد شد. هر چند که در دوران بارداری قدرت جذب آهن از راه تغذیه در دستگاه گوارش مادر نسبت به قبل، افزایش می یابد ولی با این حال، دادن مكمل آهن، از هفته 12 بارداری تا هفته 12 بعد از زایمان ضروری است.

سه راه پیشگیری از کم خونی فقر آهن در بارداری

در اغلب موارد، کم خونی در دوران بارداری، قابل پیشگیری است. در این مقاله سه ​​راه حل کاربردی تامین  ویتامین‌ها و مواد معدنی لازم جهت خونسازی و حفظ سطح گلبول های قرمز خون، در محدوده مناسب دوران بارداری آورده شده است.

مصرف ویتامین های مخصوص دوران بارداری راهی برای پیشگیری و درمان کم خونی در دوران بارداری

این ویتامین ها معمولا حاوی آهن و اسید فولیک هستند. مصرف این مکمل ها یکبار در روز، راهی آسان برای دریافت ویتامین ها و مواد معدنی ضروری برای تولید گلبول های قرمز خون و افزایش خونسازی است.

مصرف مکمل های آهن راهی برای پیشگیری و درمان کم خونی در دوران بارداری

اگر آزمایشات به عمل آمده از مادر باردار نشان دهنده فقر آهن باشد، ممکن است پزشک علاوه بر ویتامین روزانه مخصوص دوران بارداری، مصرف یک مکمل آهن را نیز به مادر باردار پیشنهاد دهد. مادر باردار می‌بایست روزانه حدود 27 میلی گرم آهن مصرف کند. اما بسته به نوع داروی تجویز شده، دوز روزانه آن متفاوت خواهد بود که در این مورد پزشک بهترین راهنما خواهد بود. همچنین باید توجه داشت که هم زمان با مصرف مکمل های آهن، باید از خوردن غذاهایی که دارای کلسیم زیاد هستند خودداری کنید.

غذا و نوشیدنی هایی مانند قهوه، چای، محصولات لبنی و زرده تخم مرغ می توانند مانع جذب مناسب آهن در بدن شوند. بهتر است این مواد غذایی با فاصله زمانی، نسبت به مکمل های آهن مصرف شوند. آنتی اسیدها نیز می توانند در جذب آهن اختلال ایجاد کنند. توجه داشته باشید دارو ها و مکمل های حاوی آهن باید دو ساعت قبل یا چهار ساعت پس از مصرف آنتی اسیدها مصرف شوند.

تغذیه مناسب راهی برای پیشگیری و درمان کم خونی در دوران بارداری

تغذیه مناسب در دوران بارداری می تواند در کنار مکمل ها به تامین ویتامین ها، آهن و اسید فولیک مورد نیاز بدن کمک کند. این غذا ها عبارتند از:

مرغ

ماهی

گوشت قرمز

لوبیا

آجیل

سبزیجات با برگ سبز تیره

تخم مرغ

میوه ها مانند موز و خربزه

آهن منابع حیوانی به راحتی جذب می شوند. اگر آهن مصرفی شما از منابع گیاهی تامین می گردد، آنها را حتما با مقدار زیادی ویتامین C، مانند آب گوجه فرنگی یا پرتقال، مصرف کنید. این امر به جذب بیشتر آهن در بدن کمک می کند. هرچند که مصرف ویتامین C برای جذب بهتر آهن با منشا حیوانی نیز توصیه می گردد.

گاهی اوقات کم خونی به قدری شدید است که مکمل آهن به اندازه کافی برای افزایش سطح آهن خون مناسب نیست. در این حالت، پزشک شما ممکن است در مورد سایر درمانها با شما صحبت کند. در بدترین حالت، مکمل تزریقی آهن ممکن است ضروری باشد.

احتمال ابتلا به کم خونی به خصوص نوع شدید آن در دوران بارداری در موارد زیر افزایش می‌یابد که ضروری است در این موارد مراقبت بیشتری از مادران باردار به عمل آورده شود.

دو حاملگی پیاپی با فاصله نزدیک به هم

حاملگی چندقلویی

استفراغ های شدید دوران بارداری

سابقه کم خونی قبل از حاملگی

عوارض جانبی مکمل‌های آهن

شایع‌ترین شکایت بیماران پس از مصرف مکمل‌های حاوی آهن، یبوست است. که برای رفع آن درمان‌های طبیعی برای رفع یبوست توصیه می شود. این مکمل‌ها ممکن است سبب حالت تهوع در مادر شود به همین دلیل بهتر است شب‌ها قبل از خواب میل شوند. در نهایت اگر مدفوع شما هنگام شروع به مصرف آهن، تیره‌تر شد نگران نباشید، این امر یک عارضه عادی و بی‌ضرر است.

کم خونی فقر آهن در بارداری از شایع‌ترین مشکلات دوران بارداری است. کمبود آهن، فولات و ویتامین  B12 مهمترین عواملی هستند که باعث ایجاد انواع کم خونی می‌‌شوند. کم خونی فقر آهن به عنوان شایع‌ترین نوع کم خونی در دوران بارداری مطرح  شده است، چرا که در دوران بارداری به علت وجود جنین، نیاز مادر به آهن چندین برابر می‌شود.

خوشبختانه کم خونی فقر آهن در باداری قابل پیشگیری و درمان است. مراقب باشید که در صورت عدم درمان، عوارض خطرناکی برای مادر و جنین خواهد داشت.

منبع:

1-https://www.mayoclinic.org

2-http://www.who.int

3-https://www.babycenter.com

PN:0039