مشکلات بینایی و شنوایی در نوزادان نارس به جهت تکمیل نشدن دستگاه بینایی و شنوایی نوزاد در مراحل نهایی رشد او در چند هفته آخر بارداری، اتفاق می‌افتد. متخصصین بیان می‌کنند که با تولد زودهنگام نوزاد؛ به احتمال 35% انواع مشکلات بینایی در نوزاد نارس و به احتمال 25% انواع مشکلات شنوایی در نوزاد نارس بروز می‌کند.
نوزاد نارس به نوزادانی می‌گویند که در هفته 37ام بارداری یا زودتر به دنیا می‌آیند. از آنجا که دوره بارداری طبیعی 40 هفته است؛ نوزادان نارس، زمان کمتری را برای رشد کامل در رحم مادر می‌گذرانند. همین عامل احتمال بروز برخی عوارض و اختلالات مادرزادی را در نوزاد بیشتر می‌کند.
مشکلات بینایی و شنوایی در نوزادان نارس را می‌توان به کمک شنوایی‌سنجی و بینایی‌سنجی در بدو تولد تشخیص داد. در واقع تمام نوزادانی که در بیمارستان متولد می‌شوند؛ بینایی و شنوایی آن‌ها مورد سنجش قرارمی‌گیرد. این در حالی است که در نوزادان نارس، معاینات بیشتر و حساس‌تری جهت بررسی مشکلات بینایی و شنوایی احتمالی ایشان صورت می‌پذیرد.
در ادامه فیتولند به بیان انواع مشکلات بینایی و شنوایی در نوزاد نارس به همراه انواع روش‌های تشخیصی این مشکلات در نوزادان نارس می‌پردازد. با ما همراه باشید.
چه مشکلات بینایی در نوزاد نارس ممکن است بروز کند؟
تکامل بینایی بیشتر در سه ماه آخر بارداری اتفاق می‌افتد. همین امر نشان دهندۀ احتمال بیشتر بروز مشکلات بینایی در یک نوزاد نارس است. اغلب اختلالات بینایی در نوزادان نارس، به دلیل رشد غیر طبیعی رگ‌های خونی اتفاق می‌افتد. هرچند چشمان نوزاد به ظاهر طبیعی به نظر برسد؛ اما ممکن است نوزاد به اجسام و نور عکس‌العمل مناسبی نشان ندهد. این نابهنجاری‌ها می‌تواند نشان دهندۀ علائم اولیه اختلالات بینایی در نوزاد نارس باشد.
رتینوپاتی زودرس یا مشکلات شبکیه ( ROP )
در صورتی‌که رشد رگ‌های خونی چشم غیر طبیعی باشند؛ بیماری رتینوپاتی زودرس یا مشکلات شبکیه (ROP) رخ می‌دهد. بر طبق تحقیقات، مشکلات شبکیه در میان نوزادانی که زیر 31 هفته و با وزن خیلی کم متولد می‌شوند؛ شیوع بیشتری دارد. اختلال شبکیه، بیشتر به دلیل رشد غیر طبیعی رگ‌های خونی اتفاق می‌افتد. زیرا این رگ‌ها شبکیه چشم را شکل می‌دهند.
این نوشته به شما پیشنهاد می‌شود : مشکلات مغزی نوزاد نارس
رگ‌های خونی، گردش مداوم اکسیژن را در بین سلول‌های چشم ایجاد می‌کنند. بدین وسیله رشد و عملکرد مناسب و طبیعی چشم اتفاق می‌افتد. زمانی که نوزاد نارس متولد می‌شود؛ گردش طبیعی اکسیژن مختل شده و این اختلال باعث بروز مشکلات شبکیه می‌شود.
تورم غیر طبیعی رگ‌های خونی و یا خونریزی آن‌ها، می‌تواند سبب آسیب به شبکیه شود؛ تمامی این موارد، به علت اکسیژن‌رسانی ناکافی می‌باشد. گاهی ممکن است شبکیه از کره چشم جدا شود؛ در این‌صورت، مشکلات جدی بینایی رخ می‌دهد و حتی در برخی موارد، منجر به کوری می‌شود.
توجه داشته باشید که احتمال بروز مشکلات بینایی و شنوایی در نوزادان نارس بیشتر از سایر نوزادان است و زود به دنیا آمدن، دلیل قطعی ابتلای نوزاد به این مشکلات نیست.
از دیگر مشکلات بینایی در نوزاد نارس که به دلیل عدم تکامل شبکیه پیش از تولد ایجاد می‌شود؛ می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
انحراف چشم یا لوچی و دو بینی
تنبلی چشم یا تاری دید
نزدیک بینی
آب سیاه
دوربینی
گاهی بروز عوارض ناشی از اختلال شبکیه، ممکن است در اواخر کودکی یا بزرگسالی رخ دهد. به همین دلیل لازم است پیگیری روند معاینات دوره‌ای در نوزادان نارس، از ماه اول پس از تولد آغاز شود. درصورتی‌که نگرانی خاصی در مورد مشکلات بینایی در نوزاد نارس وجود داشته باشد؛ باید چشم‌های نوزاد هر هفته معاینه شوند و به صورت مرتب، از نظر مشکل شبکیه بررسی شوند. ضروری است این معاینات تا زمانی که شبکیه ترمیم شود یا به حالت نرمال باز گردد؛ ادامه یابد.
این نوشته به شما پیشنهاد می‌شود : مشکلات تنفسی نوزاد نارس
در صورت باقی ماندن اختلال شبکیه، لازم است نوزاد هر 4 تا 6 هفته معاینه شود؛ تا اطمینان حاصل گردد که مشکل شبکیه وخیم‌تر نخواهد شد و یا نیاز به درمان خاصی نخواهد بود. اغلب نوزادان حتی اگر شرایط متعادلی داشته باشند؛ به صورت دوره‌ای، نیاز به معاینات پزشکی دارند. لازم است در نوزادان دارای مشکلات شبکیه، معاینات تا بزرگسالی ادامه یابد.
فیتولند توصیه می‌کند به منظور پیشگیری از پیشروی بیشتر اختلالات بینایی و مشکلات بینایی و شنوایی در نوزاد نارس؛ با پزشک متخصص مشورت شود.
دوبینی یا انحراف چشم
دوبینی یا لوچی در کودکان زیر 5 سال شایع است. در این حالت، یک یا هر دو چشم ناهماهنگی دارند؛ که اگر زود تشخیص داده نشوند؛ می‌تواند سبب دائمی شدن این مشکل شود. عوامل بسیاری سبب افزایش ریسک ابتلا به دوبینی می‌شود. ازجمله این عوامل می‌توان به اختلال شبکیه اشاره کرد.
تحقیقات نشان می‌دهند در نوزادانی که با وزن بسیار کم متولد می‌شوند؛ یکی از شایع‌ترین مشکلات بینایی در نوزاد نارس، خطر ابتلا به دوبینی یا لوچی است.
اگر عصب بینایی درون جمجمه، که وظیفه حرکات چشم را برعهده دارد؛ ضعیف باشد یا در ماهیچه‌های چشم مشکلی وجود داشته باشد؛ دوبینی یا لوچی اتفاق می‌افتد. انواع مختلف انحراف چشم، دارای علائم متفاوتی هستند از قبیل:
دوبینی یا انحراف افقی چشم در نوزاد نارس
به انحراف یک یا هر دو چشم به سمت داخل، لوچی می‌گویند. اما درصورتی‌که چشم‌ها به سمت بیرون بچرخند؛ به آن “سفید چشم” ( فردی که سفیدی چشمش بیشتر مشخص است ) گفته می‌شود.
دوبینی یا انحراف عمودی چشم در نوزاد نارس
در این حالت، یکی از چشم‌ها بالاتر یا پایین‌تر از حالت طبیعی قرار می‌گیرد.
کوری
کوری یکی دیگر از مشکلات بینایی در نوزاد نارس است. جدا شدن شبکیه از کره چشم، یکی از علل ایجاد کوری است. اگر این جداشدگی به موقع تشخیص داده نشود؛ باعث نابینایی نوزاد در آینده می‌شود.
برخی از کوری‌ها در نوزاد نارس، به مشکل شبکیه مربوط نمی‌باشد. در واقع برخی از نوزادان، بدون داشتن قسمتی از اجزاء چشم مانند کره چشم یا عنبیه متولد می‌شوند. این عامل منجر به از دست رفتن بینایی نوزاد می‌گردد.
این نوشته به شما پیشنهاد می‌شود : پیشگیری از ادرار سوختگی پای نوزاد
نگران نباشید؛ کوری از جمله موراد بسیار نادر در میان مشکلات بینایی و شنوایی در نوزادان نارس است و شایع نمی‌باشد. از آنجا که سندرم تنگی نفس در این نوزادان بسیار شایع است؛ توصیه می‌شود که مقاله «سندرم تنگی نفس در نوزادان» را مطالعه فرمائید.
فیتولند در ادامه به بیان روش‌های تشخیص مشکلات بینایی و انواع مشکلات شنوایی در نوزاد نارس و شیوه‌های تشخیص و درمان آن می‌پردازد. همچنان با ما همراه باشید.
سنجش مشکلات بینایی نوزاد نارس
پس از تولد، بینایی نوزاد توسط چشم پزشک بررسی شده و معایناتی جهت بررسی علائم اختلال شبکیه، انجام خواهد شد. به منظور تست شبکیه، در داخل چشم قطره‌ای ریخته می‌شود که سبب باز شدن مردمک چشم می‌شود. سپس پزشک به وسیله دستگاه مخصوص معاینه چشم، شبکیه چشم نوزاد را بررسی می‌کند. همچنین به منظور بررسی‌های دقیق‌تر، از چشم نوزاد عکس گرفته می‌شود.
معاینات می‌بایست به صورت منظم، جهت بررسی اختلال شبکیه و بررسی مشکلات بینایی در نوزاد نارس تکرار شوند. پزشک موقعیت قرارگیری هر دو چشم را، جهت بررسی انحراف احتمالی چشم در نوزاد نارس بررسی می‌کند.
سنجش مشکلات شنوایی نوزاد نارس
شنوایی نوزاد توسط متخصص گوش بررسی شده و تست‌های مختلفی، جهت بررسی اختلال شنوایی در نوزاد انجام می‌شود. در حقیقت هدف از آزمون شنوایی‌سنجی، تعیین مشکل کم‌شنوایی نوزاد نارس قبل از سه ماهگی نوزاد و شروع درمان و توان‌بخشی قبل از شش ماهگی است.
این نوشته به شما پیشنهاد می‌شود : درمان کولیک نوزادی
آزمون‌های سنجش مشکلات شنوایی در نوزاد نارس بسیار ساده و ایمن هستند. تست‌های سنجش شنوایی، اغلب زمانی که کودک در خواب است؛ انجام می‌شود. تمامی نوزادان می‌بایست قبل یا بلافاصله پس از ترخیص، مورد بررسی و ارزیابی شنوایی‌سنجی قرار گیرند.
نحوه درمان مشکلات بینایی در نوزاد نارس
اغلب نوزادان نارس دارای اختلالات شبکیه چشم، نیازی به درمان ندارند. اما اگر نیاز به درمان خاصی وجود داشته باشد؛ پزشک متخصص بهترین شیوه مختص نوزاد را مورد استفاده قرار خواهد داد. بهتر است پس از ترخیص نوزاد از بیمارستان، تحت نظر یک چشم پزشک متخصص پیگیری‌های لازم انجام شود.
روش‌های درمان اختلالات شدید شبکیه:
سرما درمانی: در این روش رگ‌های خونی غیرطبیعی؛ منجمد و تخریب می‌شوند.
لیزر درمانی: در این روش رگ‌های خونی غیرطبیعی؛ سوزانده و حذف می‌شوند.
ویترکتومی: بافت‌های آسیب دیده چشم از بین می‌روند.
باکل اسکلر: یک بخیه قابل انعطاف و نرم در سفیدی چشم، برای جلوگیری از جدا شدن شبکیه قرارداده می‌شود.
جراحی: به طور کامل جداشدگی شبکیه اصلاح می‌شود.
پزشک می‌تواند چشم آسیب دیده نوزاد را توسط جراحی‌های پیوندی، در زمانی که نوزاد بزرگ‌تر می‌شود؛ ترمیم کند. همچنین ممکن است پزشک، ترکیبی از چند روش درمانی، برای دست یافتن به بهترین نتیجه را به منظور درمان مشکلات بینایی و شنوایی در نوزادان نارس، استفاده نماید.
درمان دوبینی بستگی به شدت اختلال دارد. روش‌های درمانی متفاوتی برای اصلاح دوبینی و انحراف چشم انجام می‌شوند. از جمله:
عینک با منشور یا بدون منشور جهت شکست نور
ورزش چشمی برای قوی شدن ماهیچه‌های چشم
در شرایط بحرانی که سایر روش‌های درمانی موثر واقع نشده‌اند؛ جراحی توصیه می‌شود.
چه مشکلات شنوایی در نوزاد نارس ممکن است ایجاد شود؟
علت اصلی بروز مشکلات شنوایی در نوزادان نارس، عدم تکامل سیستم شنوایی ایشان پیش از تولد و در درون رحم مادر است. برخی نوزادان نارس، به طور هم‌زمان دارای اختلال شنوایی و بینایی هستند. اما برخی دیگر فقط مشکل شنوایی دارند. گاهی رشد غیرطبیعی اندام‌های فیزیکی گوش سبب ایجاد اختلالات شنوایی در نوزاد می‌شود.
افت شنوایی مادرزادی:
کم‌شنوایی مادرزادی، از جمله شایع‌ترین و با اهمیت‌ترین مشکلات بینایی و شنوایی در نوزادان نارس است. کم‌شنوایی مادرزادی در نوزاد نارس، نوعی اختلال شنوایی است که در زمان تولد نوزاد وجود دارد و ممکن است یک یا هر دو گوش، دارای کری‌کامل یا نیمه‌کری باشند. کم‌شنوایی اغلب به دلیل اختلالات ژنتیکی بروز می‌یابد. البته خطر ابتلا به مشکلات شنوایی در نوزادانی که مادر ایشان در دوران بارداری، به عفونت مبتلا شده باشد؛ بیشتر است. عفونت‌هایی مانند:
سرخک
سرخجه
سیفلیس
سیتومگالوویروس
توکسوپلاسموز ( نوعی بیماری عفونی انگلی )
بر پایۀ تحقیقات، احتمال بروز کم‌شنوایی به عنوان یکی از مشکلات شنوایی و بینایی در نوزادان نارس، 2 الی 4 درصد است.
غیرطبیعی بودن فیزیک گوش:
غیرطبیعی بودن گوش، به اندازه کم‌شنوایی در نوزادان نارس شایع نیست. اما امکان بروز آن وجود دارد. تمامی مشکلات شنوایی و مشکلات بینایی در نوزاد نارس، ممکن است نشات گرفته از مشکلات اساسی در سلامت آن‌ها باشد. اما به ندرت تجویز دارو در دوران بارداری، سبب غیرطبیعی شدن ظاهر گوش در نوزاد می‌شود.
این نوشته به شما پیشنهاد می‌شود : برنامه رژیم غذایی مادران شیرده
تنها عارضۀ غیرطبیعی بودن ظاهر گوش در نوزادان نارس، زیبا نبودن گوش‌ها نیست. عوارض دیگری نیز سبب غیرطبیعی خواندن فیزیک گوش در نوزادان نارس می‌شود. مانند:
فرورفتگی سطحی در اطراف گوش
لکه‌های پوستی که ممکن است داخل یا بیرون گوش باشند.
بدشکلی گوش که معمولا در اثر مشکلات کروموزومی پدید می‌آید.
نحوه درمان مشکلات شنوایی در نوزاد نارس
یکی از روش‌های مقابله با مشکل کم‌شنوایی، قراردادن حلزون مصنوعی درون گوش می‌باشد. حلزون مصنوعی قطعه‌ای الکترونیکی است که درون گوش آسیب دیده قرار می‌گیرد؛ تا شنوایی را توسط سیگنال‌های صوتی مغز تقویت کند. اما پیوند حلزون برای انواع مختلف کم‌شنوایی انجام نمی‌شود و پزشک متخصص در این مورد تصمیم‌گیری می‌کند. ممکن است پزشک پیشنهاداتی مانند موارد زیر را نیز پیشنهاد دهد:
سمعک
لب‌خوانی
زبان اشاره
گفتار درمانی
در برخی موارد، جراحی جهت ترمیم مشکلاتی که مربوط به شکل فیزیکی گوش می‌باشد؛ انجام می‌گیرد.
چه چشم اندازی در انتظار نوزادان نارس با مشکلات شنوایی و بینایی است؟
تمامی نوزادان پس از تولد، صرف نظر از این‌که چقدر زود یا دیر متولد شده باشند؛ به طور جدی مورد معاینه قرار می‌گیرند. این معاینات برای نوزادان، به خصوص نوزادان نارس بسیار اهمیت دارد. زیرا احتمال آن‌که نوزادان نارس عوارض بیشتری را تجربه کنند؛ بیشتر است. ممکن است متخصص، مشکلاتی را بلافاصله تشخیص داده و توصیه‌های خاصی را برای کوتاه مدت یا بلند مدت به والدین پیشنهاد دهد.
ریسک ابتلا به مشکلات بینایی و شنوایی در نوزادان نارس متفاوت است. هرچه نوزاد زودتر از موعد متولد شده باشد؛ احتمال بروز مشکلات بینایی و شنوایی نوزادان نارس و عوارض در او بیشتر خواهد بود. تشخیص زود هنگام، بسیار اهمیت دارد. به خصوص که برخی مشکلات با گذشت زمان وخیم‌تر می‌شوند. تشخیص به موقع می‌تواند مشکلات بینایی و شنوایی را در نوزادان نارس از بین ببرد.
این نوشته به شما پیشنهاد می‌شود : رفلاکس نوزاد
برای اطمینان از رشد نرمال نوزاد، لازم است؛ برای هر نوزاد نارس، ویزیت‌های بیشتری با متخصص اطفال انجام گیرد. هر نوزاد نارس چه با مشکلات بینایی و شنوایی و چه بدون این اختلالات، نیازمند مراقبت ویژه، به‌خصوص در چند هفته اول بعد از تولد می‌باشد.
اگر مشکلات بینایی در نوزاد نارس وجود داشت؛ لازم است که والدین به صورت منظم، به چشم پزشک مراجعه کنند. درمان مشکلات شنوایی در نوزادان نارس نیز باید توسط ویزیت منظم متخصص گوش انجام شود. این موضوع بسیار اهمیت دارد که تمام ویزیت‌های نوزاد، به طور منظم و مطابق برنامه انجام شود.
مراقبت از نوزاد نارس با پیگیری‌ها و بررسی‌های منظم، به متخصص کمک خواهد کرد؛ در صورت بروز مشکل، به سرعت آن را تشخیص داده و به منظور حفظ سلامت نوزاد، بهترین راه را برای درمان مشکلات بینایی و شنوایی در نوزادان نارس انتخاب کند.
سخن پایانی
مشکلات بینایی و شنوایی در نوزادان نارس شامل مشکلات شبکیه، دوبینی، کوری، کم‌شنوایی مادرزادی و غیر طبیعی بودن گوش است. عدم گذراندن ماه‌های پایانی بارداری، به منظور تکمیل رشد دستگاه بینایی و شنوایی نوزاد؛ علت اصلی بروز مشکلات بینایی در نوزاد نارس و همین‌طور مشکلات شنوایی در نوزاد نارس است.
برای درمان مشکلات بینایی در نوزادان نارس، معاینه دقیق چشم‌ها و شبکیه توسط متخصص چشم در بدو تولد و در بیمارستان بسیار مهم است. سپس معاینات دوره‌ای توسط پزشک، به منظور تشخیص و انتخاب شیوه مناسب برای درمان احتمالی مشکلات بینایی در نوزاد نارس، ضروری است.
همه نوزادان قبل از ترخیص از بیمارستان از نظر مشکلات شنوایی مورد بررسی قرار می‌گیرند. معاينات دوره‌اي، به منظور تشخیص مشکلات شنوایی در نوزاد نارس و انتخاب روش درمانی مناسب، ضروری هستند. زیرا سنین قبل از 6 ماهگی، زمان طلایی برای درمان مشکلات بینایی و شنوایی در نوزادان نارس می‌باشد.
منبع: https://www.healthline.com
PN:0082
خیلی عالی
نوزادان نارس خیلی دچار مشکل میشن. امیدوارم هیچ نوزادی دچار این بیماری‌ها نشه.
ایشالا که هیچ نوزادی دچار بیماری و مشکل نشه.