آیا علائم نقص لوله عصبی را می‌شناسید؟ “اسپینا بیفیدا” یا نقص لوله عصبی، در دوره رشد و نمو قبل از تولد رخ می‏‌دهد. علت نقص لوله عصبی، عدم رشد کامل نخاع، مغز یا “مننژ” (پوشش و پرده‏ محافظتی) است. این اتفاق می‌‏تواند در هر قسمت از امتداد ستون فقرات رخ دهد. در ادامه فیتولند علائم و درمان نقص لوله عصبی را بیشتر توضیح می‌دهد.

این عارضه معمولاً به صورت یک شکاف باز در پشت نوزاد هنگام تولد، مشاهده می‌شود. ممکن است به شکل یک کیسه مایع در خارج از بدن بر روی ستون فقرات، رشد کرده باشد. همچنین ممکن است نخاع نیز در داخل این کیسه دیده شود.

انواع اسپینا بیفیدا

برای آشنایی با درمان و علائم نقص لوله عصبی، لازم است ابتدا با انواع آن آشنا شوید. سه نوع نقص لوله عصبی جنین وجود دارد: “میلومننگوسل”، “مننگوسل”، “اسپینا بیفیدا مخفی”

• میلومننگوسل

این نوع شایع‏‌ترین و جدی‏‌ترین نوع نقص لوله عصبی است. میلومننگوسل شامل یک کیسه باز در خارج از بدن، در پشت کودک، جایی که ستون فقرات قرار دارد، می‌باشد. این کیسه حاوی قسمت‏‌های نخاعی و اعصاب است. آسیب‌دیدگی نخاع و اعصاب، یک علت نقص لوله عصبی در این نوع می‌باشد. افراد مبتلا دارای معلولیت جسمی از سطح متوسط تا شدید هستند. برخی از این اختلالات شامل موارد زیر است:

• بی‌اختیاری ادرار
• ناتوانی در حرکت یا احساس پاها

• مننگوسل

این نقص لوله عصبی در نوزادان زنده متولد شده دیده می‌شود و شامل یک کیسه مایع در خارج از شکاف، در پشت کودک است. با این حال، کیسه حاوی هیچ بخشی از نخاع نمی‏‌باشد. از آن‌جا که آسیب عصبی زیادی به وجود نمی‌‏آید، مننگوسل تنها باعث معلولیت‏‌های جزئی خواهد شد.

• اسپینا بیفیدا مخفی

اسپینا بیفیدا مخفی نوع خفیف بیماری نقص لوله عصبی می‌باشد. ممکن است اصطلاح اسپینا بیفیدا “پنهان” هم به آن اطلاق شود. اسپینا بیفیدا مخفی باعث ناتوانی نشده و حتی تا سال‌ها نادیده گرفته می‌شود. معمولاً در پشت کودک شکافی دیده نشده و فقط یک شکاف در ستون فقرات وجود دارد. در این نوع عارضه هیچ آسیبی به نخاع یا اعصاب وجود ندارد.

علائم نقص لوله عصبی

علائم اسپینا بیفیدا برای هر نوع آن متفاوت می‌باشد. حتی ممکن است در هر فرد نیز به صورت متفاوتی گزارش گردد.

• میلومننگوسل

پیش از بررسی علت نقص لوله عصبی آشنایی با علائم آن بسیار کمک‌کننده خواهد بود. برخی از این موارد در نوع میلومننگوسل عبارتند از:‌

• تشنج
• پاهای تغییر شکل یافته
• مسائل مربوط به روده و مثانه
• لگن ممکن است تشکیل نشود.
• “اسکولیوز” (ستون فقرات منحنی)
• عضلات پا ضعیف و یا فلج می‏‌شوند.
• کانال نخاعی بر روی برخی از مهره‌‏ها، معمولاً در قسمت میانی یا پایین کمر باز است.
• غشا و نخاع در خارج از پشت، در یک کیسه تحت پوشش قرارگرفته‌اند. یا حتی توسط پوست تحت‌فشار قرار می‏‌گیرند.

• مننگوسل

علائم مننگوسل را قبل از آشنایی با درمان نقص لوله عصبی بشناسید. برخی از علائم شامل موارد زیر است:

• رشد طبیعی نخاع
• شکاف کوچک در پشت
• کیسه‏‌ای که در هنگام تولد دیده می‌شود.
• غشا از طریق ایجاد شکاف در مهره‌‏ها وارد کیسه‏‏ می‌شود.

غشاها می‏‌توانند در موارد مننگوسل با جراحی برداشته شوند.

• اسپینا بیفیدا مخفی

علائم نقص لوله عصبی در نوع اسپینا بیفیدا مخفی عبارت‌اند از:

• شکاف بین مهره‌‏ها
• منطقه‏‌ای از چربی اضافی در پشت
• هیچ شکافی از بیرون قابل مشاهده نیست.
• وجود یک علامت کوچک یا کمرنگ در پشت
• گروه کوچک یا خوشه‏‌ای از مو در قسمت پشت
• هیچ کیسه‌‏ای در خارج از بدن از مایع پر نشده است.

ممکن است که شخصی هرگز متوجه این نوع اسپینا بیفیدا نشود.

علت نقص لوله عصبی

نقش تغذیه در جلوگیری از نقص لوله عصبی نوزادان بسیار پررنگ است. در حقیقت علت این عارضه، ترکیبی از ژنتیک و عوامل محیطی می‏‌باشد. ممکن است که کودک مبتلا، بستگانی با این شرایط نداشته باشد. هرچند که ژنتیک به عنوان یک عامل مهم در این بیماری محسوب می‌گردد. یکی از علل اصلی، فقدان اسیدفولیک، یا همان ویتامین B9 است. در نتیجه داشتن یک برنامه تغذیه سالم برای مادران باردار ضروری می‌باشد.

سایر علل عبارت‌اند از:

• چاقی
• برخی از داروها
• دیابت کنترل نشده در مادران

برای دریافت برنامه رژیم غذایی دوران بارداری از متخصصین فیتولند کلیک کنید.

درمان نقص لوله عصبی کودکان

غربالگری نقایص لوله عصبی حائز اهمیت است. مداوا با تمرکز بر تعیین میزان علائم نقص لوله عصبی و معلولیت‏‌ها در هنگام رشد و جلوگیری از آن‌ها انجام می‌شود. واکسیناسیون مناسب و مداخلات پزشکی در دوران رشد کودک تعیین و به کار گرفته خواهد شد. دوران کودکی هم برای والدین و هم گروه پزشکی مهم است. نگرشی مثبت، نسبت به مداوا و مدیریت آن داشته باشید. این عارضه قابل درمان نیست اما لازم است که در طول زندگی مدیریت شود.

درمان عارضه نقص لوله عصبی در بزرگسالان

در بزرگسالی اکثر علائم و معلولیت‏‌ها شناخته شده است. باید داروها، روش‌های درمانی و هر وسیله کمکی برای راه رفتن برای ایشان فراهم باشد. بسیاری از کودکان با این عارضه رشد کرده و تحصیل می‌‏کنند. سپس مشغول به کار می‌‏شوند. برخی از آن‌ها حتی به طور مستقل زندگی می‏‌کنند. با این حال در تمام دوران زندگی خود با مسائل پزشکی روبرو هستند.

برخی افراد دارای معلولیت بیشتر به لحاظ اجتماعی با مسائلی روبرو می‌شوند. همچنین دشواری‏‌هایی در پیدا کردن شغل متناسب با ناتوانی‌هایشان خواهند داشت. مداوا با توجه به علائم و علت نقص لوله عصبی برای هر فرد متفاوت خواهد بود.

در بعضی موارد، به ویژه در اسپینا بیفیدا مخفی، ممکن است درمانی وجود نداشته باشد. اما میلومننگوسل و مننگوسل نیاز به عمل جراحی برای قرار دادن کیسه باز و عصب در جای خود دارند. در برخی از انواع نقص لوله عصبی ممکن است نیاز به حذف نیز داشته باشند. سپس جراح محل باز شده‏ مهره‌‏ها را می‌‏بندد. این عمل ممکن است کمی بعد از تولد انجام گردد.

همچنین گاهی جراحی قبل از زایمان، در حالی که نوزاد هنوز در رحم است، توصیه می‌شود. با پزشک متخصص خود درباره مزایا و خطرات هر نوع جراحی مشورت نمایید. ممکن است پس از مداوا و جراحی، برخی از علائم نقص لوله عصبی و ناتوانی باقی بماند. این موارد باید بر اساس شدت علائم مدیریت شوند. مسائل مربوط به فلجی، روده و مثانه معمولاً در طول زندگی باقی خواهند ماند.

مداوای علائم باقی‌مانده می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• داروها
• پیاده‌روی
• ورزش‌درمانی
• جراحی‌‏های اضافی
• خدمات توان‌بخشی

پیشگیری از بیماری نقص لوله عصبی

تا به این‌جا با درمان و علت نقص لوله عصبی در کودکان آشنا شدید. اسپینا بیفیدا در اوایل بارداری رخ می‌‏دهد. درست زمانی که اکثر بانوان نمی‏‌دانند که باردار هستند. بنابراین، اگر تصمیم به بارداری دارید، اقدامات پیشگیرانه اسپینا بیفیدا را شروع نمایید. مراحل پیشگیری عبارت‌اند از:

• مکمل اسیدفولیک را طبق تجویز پزشک مصرف کنید.
• هر نوع دارو یا مکمل را با مشورت پزشک خود استفاده نمایید.
• اگر دچار دیابت هستید، حتماً قبل از بارداری آن را کنترل کنید.
• بدن خود را از گرمای بیش از حد سونا، حمام گرم و یا تب دور نگه‌دارید.
• اگر اضافه‌وزن دارید، باید با پزشک خود در مورد رژیم غذایی سالم و برنامه ورزشی صحبت نمایید.
• سبزیجات با برگ‌سبز، آجیل، لوبیا و سایر غذاهای حاوی اسیدفولیک را در رژیم غذایی خود قرار دهید.

برای دریافت برنامه رژیم غذایی زوجین قبل از بارداری از متخصصین فیتولند کلیک کنید.

سخن پایانی

آشنایی با علائم نقص لوله عصبی کمک می‌کند تا به موقع به دنبال مداوا باشیم. این علائم در انواع مختلف اسپینا بیفیدا متفاوت خواهد بود. علت نقص لوله عصبی به مواردی نظیر چاقی، دیابت و فقدان اسیدفولیک در رژیم غذایی مادر مرتبط است. درمان نقص لوله عصبی به افراد کمک می‌کند تا به روال زندگی برگردند. البته مدیریت و نگرش مثبت به مداوا نیز حائز اهمیت است. اکثر افراد مبتلا زندگی فعالی خواهند داشت.

منبع:

healthline.com

PN:0182