دلیل ریزش مو عمدتا می‌تواند به خاطر کاهش هورمون جنسی دی‌هیدروتستوسترون ، ژن یا سن فرد باشد. رابطه بین هورمون تستوسترون و ریزش موی هورمونی بسیار پیچیده است. اغلب، اعتقاد دارند که سطح هورمون تستوسترون در مردان طاس بسیار بالاست. اما آیا این باور درست است؟ آیا افزایش سطح هورمون تستوسترون، می‌تواند دلیل ریزش مو باشد؟
طبق گفته موسسه ملی سلامت – NIH 50میلیون از مردان و 30 میلیون از زنان آمریکا دچار بیماری طاسی هستند. هرگاه فولیکول‌های مو چروکیده شده و کوچک شوند، چرخه رشد مو دچار مشکل شده و ریزش مو صورت می‌گیرد. تارهای مو، رفته رفته نازکتر شده تا اینکه کاملا از بین می‌روند. این الگوی ریزش مو در نتیجه ریزش موی هورمونی است و البته با ژنتیک افراد نیز در ارتباط است.
اشکال مختلف هورمون تستوسترون
هورمون جنسی مردانه، هورمون تستوسترون نام دارد. وجود هورمون تستوسترون در رشد و تکامل جنسی و نیز تولید مثل اهمیت دارد. در خانم ها هم هورمون تستوسترون به مقدار اندک وجود دارد. تستوسترون به شکل‌های مختلف وجود دارد. نوعی تستوسترون آزاد وجود دارد که به پروتئین دیگری در بدن متصل نشده‌است. این فرم از تستوسترون به مقدار بیشتری در بدن وجود دارد.
تستوسترون می‌تواند با پروتئین “آلبومین” در خون ترکیب شود. تستوسترون بیشتر به ” گلوبولین متصل شونده به هورمون جنسی” یا همان (SHBG) متصل می‌شود. در این حالت، تستوسترون فعال نیست. زمانیکه سطح پایینی از SHBG در خون وجود داشته باشد، به این معنی است که سطح تستوسترون آزاد در خون بالا است.
دی‌هیدروتستوسترون یا همان (DHT) از ترکیب تستوسترون با یک آنزیم ساخته شده‌است. دی‌هیدروتستوسترون (DHT) پنج برابر تستوسترون قدرت دارد و قویتر است. دی‌هیدروتستوسترون نقش بیشتری در بدن بازی می‌کند. از جمله در پروستات، پوست و فولیکول‌های مو نقش بسیار مهمی دارد. بنابراین دی‌هیدروتستوسترون و ریزش مو باهم در ارتباط هستند.
الگو‌های طاسی
الگوی طاسی مردانه متمایز و مشخص است. ریزش مو از بالای پیشانی به ویژه در کناره‌های سر شروع می‌شود و به شکل حرف انگلیسی “M” در می‌آید. گاهی ریزش مو در فرق سر بوده و به آن طاسی فرق سر می‌گویند. در نهایت این دو ناحیه طاسی به هم نزدیکتر شده و به شکل حرف انگلیسی “U” در می‌آید. این طاسی ممکن است با افزایش سن بیشتر شده و بخشی که مو دارد باریکتر شود. رشد مو در بخش‌های مختلف بدن به شکل‌های مختلف می‌تواند تحت تاثیر قرار بگیرد. برای مثال موی صورت ممکن است رشد بیشتری داشته باشد درحالی که دیگر قسمت‌های بدن دچار ریزش مو شوند.
دی‌هیدروتستوسترون (DHT) معروف به هورمون ریزش مو
دی‌هیدروتستوسترون یا همان (DHT) از ترکیب تستوسترون با آنزیمی به نام “پنج آلفا ردوکتاز” ساخته شده است. DHT درپوست، فولیکول‌های مو و پروستات یافت می‌شود. افزایش دی‌هیدروتستوسترون و ریزش مو باهم در ارتباطند به علاوه افزایش حساسیت فولیکول‌های مو به دی‌هیدروتستوسترون نیز، دلیل ریزش مو خواهد بود.
همانطور که گفتیم دی‌هیدروتستوسترون در پروستات نیز یافت می‌شود، اگر DHT نباشد پروستات به خوبی عمل نمی‌کند. در صورتی که میزان این هورمون بیش از اندازه باشد موجب رشد بیش از اندازه پروستات می‌شود.
شواهدی بین سرطان پروستات و نیز طاسی موی سر وجود دارد. مجموعه پزشکی هاروارد گزارش داده است که مردانی که دچار طاسی فرق سر هستند به مقدار یک و نیم برابر بیشتر در معرض بیماری سرطان پروستات هستند. همچنین متوجه شدند که مردانی که دچار طاسی فرق سر هستند تا 23درصد بیشتر به بیماری “عروق کرونر” دچار می‌شوند. علاوه بر ارتباط دی‌هیدروتستوسترون و ریزش مو ، تحقیقات دیگری در ارتباط با سطح DHT و “سندروم متابولیک”، دیابت و دیگر بیماری‌ها نیز در حال انجام است.
ژنتیک، دلیل ریزش مو
نکته قابل توجه این است که همیشه ریزش مو و تستوسترون و یا دی هیدرو تستوسترون و ریزش مو علت و معلول یکدیگر نیستند. ممکن است به دلایل ژنتیکی، فولیکول‌های موهای شما بیش از اندازه حساس باشند. ژن “AR” سازنده گیرنده‌های فولیکول‌های مویی است که با تستوسترون و یا DHT واکنش می‌دهند. اگر گیرنده‌های فولیکول مو بیش از اندازه حساس باشند، به راحتی و خیلی سریع با مقدار کمی از هورمون DHT فعال شده و رفته رفته، دلیل ریزش مو خواهند شد. البته و مطمئنا ژن‌های دیگری هم دلیل ریزش مو هستند.
به عنوان دلیل ریزش مو می‌توان از افزایش سن و استرس نام برد. اما اصلی ترین دلیل ریزش مو مسائل ژنتیکی است که تاثیر مستقیمی بر روی ریزش مو دارد. مردانی که در تاریخچه خانوادگی آنها طاسی رایج است با احتمال بالاتری در معرض ریزش مو، هستند.
دلیل ریزش مو در زنان
زنان نیز ممکن است به دلیل ریزش موی هورمونی “آندروژنیک” به طاسی موی سر دچار شوند. سطح هورمون تستوسترون در خانم‌ها نسبت به آقایان پایین‌تر است، به همین دلیل، خانم‌ها نیز ممکن است دچار ریزش موی هورمونی آندروژنیک شوند. اما الگوی ریزش مو و طاسی در خانم‌ها متفاوت است. ریزش مو از بالای سر شروع می‌شود که به آن الگوی ” درخت کریسمس” می‌گویند. اما موهای بالای پیشانی ریزش ندارد. ریزش مو در خانم‌ها ممکن است در ارتباط تاثیر DHT روی فولیکول‌های مو باشد.
درمان ریزش مو
روش‌های درمانی زیادی در ارتباط با الگوی ریزش موی مردانه و الگوی ریزش موی زنانه وجود دارد که در آنها از داروهایی که روی فعالیت هورمون‌های تستوسترون و DHT تاثیر می‌گذارند، استفاده می‌شود. مانند فیناستراید که با مهار کردن آنزیم پنج آلفا ردوکتاز مانع تبدیل شدن تستوسترون به دی‌هیدروتستوسترون می‌شود. این دارو برای خانم‌هایی که در دوران حاملگی به سر می‌برند تجویز نمی‌شود. ناگفته نماند که این دارو ممکن است روی مسائل جنسی خانم‌ها و آقایان تاثیر گذار باشد.
سایر روش‌های درمان ریزش مو به صورت ذیل می‌باشد:
- ماینوکسیدیل
- کتوکونازول
- درمان با لیزر
- کاشت مو به صورت پیوند فولیکول مو
- درمان گیاهی
در ارتباط با درمان‌های گیاهی مرتبط با ریزش مو، توصیه می‌شود مقالات خواص یونجه برای سلامت مو، تاثیر روغن درخت چای بر شد مو و تاثیر روغن هویچ برای سلامتی مو را مطالعه نمایید.
سخن پایانی
ریزش موی هورمونی، هم در مردان و هم در زنان قابل مشاهده است. در صورت مواجهه فولیکول مو با مقدار بالای هورمون دی‌هیدروتستوسترون، فولیکول های مو شروع به کوچک شدن می‌کنند. تمام موهایی که از این فولیکول‌های چروک شده رشد می‌کنند نازک و کوتاه بوده و به مرور کم و کمتر می‌شوند. در اینجا دلیل ریزش مو هورمونی است. هورمون دی‌هیدروتستوسترون و ریزش مو ارتباط تنگاتنگی دارند. اثر هورمون دی‌هیدروتستوسترون بر روی فولیکول های مو یک روزه اتفاق نمی‌افتد و مدتها زمان می برد. مقدار هورمون دی‌هیدروتستوسترون ، ژن فرد و سن همگی از عوامل تاثیر گذار بر مدت زمان و سرعتی است که ریزش مو اتفاق می افتد.جهت کسب اطلاعات بیشتر توصیه می‌شود ویتامین‌ها و مواد مغذی برای رشد و سلامت مو و همچنین بهترین غذاها برای رشد و سلامت مو را نیز مطالعه نمایید.
منبع:
PN: 0138
جالب بود ممنون